ENERGIE
Plattegrond van de Boerderij in de Beurs
Dienaar en beheerser van de mensheid
£euwenlang zijn de enige energiebronnen, die de mens ten dienste stonden, zijn
eigen spierkracht, de trekkracht van dieren, de wind en het stromende water
geweest. De wind, die in de zeilen der schepen blies en de molens aandreef, het
stromende water, dat schepraderen in beweging bracht. Over mens en dier kon
hij overal beschikken, wind en stromend water konden slechts daar worden benut,
waar de daarin opgesloten energie in beweegkracht werd omgezet. In beginsel
is deze toestand blijven bestaan tot iets voor het begin van de vorige eeuw, toen
met de uitvinding van de stoommachine (in Engeland) het begin van de moderne
techniek ontstond. Werd aanvankelijk het stoomwerktuig gebruikt bij de mijnen,
in hoofdzaak voor het aandrijven van pompinstallaties, later verwijderde de stoom
machine zich ook van de bron van haar eigen „levenskracht", de delfplaats van
de kolen, waarmee ze werd gestookt. Het merkwaardige daarbij was, dat deze
expansie „dubbelop" ging: de stoomkracht verschafte (met trein en bootzelf
dti middelen voor het vervoer van de kolen, die voor de toepassing van deze kracht
elders nodig waren.
Na de stoomkracht is de markantste
mijlpaal in de geschiedenis van de ener
gievoorziening de ontwikkeling van de
motoren geweest. Men weet, dat deze
mijlpaal omstreeks het begin van deze
eeuw moet worden geplaatst. Wil men
de serie voltooien, dan mag de atoom
energie er aan worden toegevoegd; wel
ke betekenis zij ln de toekomst zal krij
gen om in de steeds groter wordende
energiebehoefte van de mensheid te
voorzien, valt nog niet te voorspellen,
maar dat er grote mogelijkheden zijn is
wel zeker. Wellicht zal de nood eens in
deze richting dwingen, want onze hui
dige energievoorziening berust vrijwel
geheel op het verbruiken van de niet
onuitputtelijke voorraden kolen en olie,
die uit de aardbodem kunnen worden
gehaald.
T Iet is een vreemde gedachte, dat de
1 kracht, ontleend aan kolen en olie,
niets anders is dan opgezamelde zonne-
energie van millioenen jaren geleden. De
zon deed toen planten en diertjes groeien;
hun bestaan zou zonder haar warme
straling al evenmin mogelijk zijn ge
weest als dat van mens, dier en plant
in deze tijd. Door een merkwaardig
conserveringsproces veranderde het af
gestorven leven van millioen jaren her
in de waardevolle delfstoffen, die wij
nu benutten. Uw bromfiets rijdt bij de
gratie van de opgespaarde zonne-
energie van toen. Wanneer het begrip
van de omzetbaarheid en dus principi*
Vervolg op pagina 11)
