ENERGIE
De Prinsentuin.in zomertooi.
(Vervolg tan pagina 8)
ele gelijkheid van verschillende energie
vormen (hier warmte en beweging) u
niet direct duidelijk is, dan kunnen we
het voorbeeld ook anders geven. De
warmte van uw petroleumstel is de
zelfde, die vroeger door de zon over
de aarde werd uitgegoten.
En uw electrisch kacheltje? Daarmee is
het al niet anders, want het verspreidt
zijn warmte bij de gratie van de kolen,
die in de electrisehe centrale worden
gestookt. En die kolen u weet het nu
wel kunnen slechts warmte leveren,
omdat de planten waaruit ze zijn ont
staan dezé van de zon hebben ontvan
gen. Hier wordt alleen het merkwaar
dige energie-transportmiddel gebruikt,
dat men electriciteit noemt. Hoe groot
de verandering in de wereld is gewor
den sinds men dit middel leerde benut
ten, weet ieder.
\V/e zijn dus ver verwijderd van de
tijd, toen de kracht san mens en
dier, aangevuld met die van wind en
water, de energiebehoefte van de mens
moest bevredigen. Hoe ver, dat leren
oris een paar cijfers, die we ontlenen
aan een nieuw boek van Anton Zischka,
dat „Energie bestormt de wereld" heet.
De tegenwoordig geëxploiteerde kracht
bronnen leveren met elkaar een energie,
die 85 milliard mensen zou vragen,
wanneer de spierkracht -hetzelfde werk
moest doen. Dat is 35 maal de bevol
king van de wereld. Daar staan we dus,
gespierd en wel, te koop met onze eigen
nietigheid. Gemiddeld kan de mens
slechts 0.05 paardekracht leveren, zo
vertelt Zischka. Onze motor is niet
sterk, hij kan slechts kort achter elkaar
op volle toeren draaien, het „brand-
stofgebruik" is schrikbarend groot en
de „brandstof' is duur. Van de calo
rieën, die de mens als voedsel opneemt,
komt slechts twee procent als energie te
voorschijn en dan kunnen deze calorieën
nog slechts in de speciale vormen wor
den opgenomen zoals bakker, kruidenier
en slager ze leveren (na een behandeling,
die ook nog de nodige warmte-energie
kost. Dan brengt een goede diesel
motor het heel wat v erder met zijn nut
tig rendement van 35 procent!
e nietigheid van de mens als ener
giebron, als machine dus, hoeft
ons overigens geen minderwaardigheids
complex te bezorgen want het is de
zelfde mens, die de rijkdommen der
natuur aan zich dienstbaar heeft weten
te maken. Daarbij hoeft men niet uit
sluitend' te denken aan de energie, die
direct in de vorm van beweegkracht of
warmte wordt gebruikt. Zonder de
moderne toepassing van de energie zou
geen speld gemaakt kunnen worden
(althans voor de minieme prijs, die u
ervoor betaalt). In elk voorwerp in en
buiten Uw huis is een portie energie
verwerkt bij de vervaardiging. Wij be
heersen de energie, maar evenzeer be
heerst de energie ons leven. En daarom
menen wij, dat de naam Energie!en-
toonstelling goed gekozen is voor een
der drie gebeurtenissen, die zich in
Leeuwarden gaan afspelen. Want hier
zal men kunnen zien wat deze tijd de
mens van heden heeft te bieden.
K.
