VIJFTIG JAAR GELEDEN HIELD DE WERELD OP BIJ MARKUS AAL, EEN
BIJ-DE-HAND WIJFJE, DAT ALS VERHUURSTER VAN GAMMELE ROEIBOOT
JES EEN GROTE VERMAARDHEID HAD IN DE STAD. IEDERE LEEUWARDER
VAN DIE TIJD HEEFT HAAR GEKEND; ZE DREEF HAAR VERHUUR- ANNEX
WINKELBEDRIJFJE, DAAR WAAR DE STAD IN HET OOSTEN AAN DE GROE
NE GREIDEN GRENSDE.
AAN HET NOORDVLIET DUS EN WEL AAN HET LAATSTE STUK VAN DEZE
OGENSCHIJNLIJK EINDELOOS LANGE STRAAT, DIE SPECIAAL TERWILLE
VAN DAT STAARTJE ZIJN NAAM OP EEN GEGEVEN MOMENT VERANDERT
IN NOORDVLIET SLOT.
NUMMER 421 I, HET LAATSTE WONINKJE VAN EEN STREEKJE HUIZEN, DAT
OP DE PLAATS VAN HET VROEGERE TICHELWERK WERD GEBOUWD, STAAT
NOG AAN HET NOORDVLIET, OP DE GEVEL VAN HET PAND 425 PRIJKT
HET BORDJE NOORDVLIET SLOT. HET TUSSENLIGGENDE PERCEEL, NUM
MER 423 HOORT KENNELIJK NERGENS BIJ, NOCH BIJ HET NOORDVLIET,
NOCH BIJ HET NOORDVLIET SLOT. WIJ WONE IN NERGESHUUZEN" ZEGT
HET HOOGBEJAARDE ECHTPAAR ANNEE, DAT AL JAREN IN DIT HUISJE
WOONT, MET EEN BERUSTEND GLIMLACHJE, WANNEER U ER NAAR DIT
WONDER VAN DE STRAATNAAMGEVING INFORMEERT.
V
t 3^-leine 5Crantóje leeM iedereen
NOORDYLIET SLOT
Er lagen in grootvaders tijd nog
wel enkele nederzettingen achter
dit „Nergenshuuzen" en achter het
Noordvliet Slot - de Poppebuurt
bijvoorbeeld, die geheel verdwenen
is en die lag, waar nu de nieuwe
gebouwen van de Centrale staan en
de Fabrieksbuurt, die er nog altijd
is en uit niet meer dan twee boer
derijen en een simpel woninkje be
staat - maar wie, uit de stad komend,
in de buurt van het Noordvliet Slot
verzeild was geraakt, voelde zich
toch wel aan de uiterste rand van
de bewoonde wereld aangeland.
Dat betekende niet, dat hier, op de
grens van stad en platteland het
lied van de arbeid al had plaatsge
maakt voor een landelijke rust.
Integendeel, altijd is het Noordvliet
en niet in het minst het Noordvliet
Slot, een buurt vol bedrijvigheid
geweest en in zekere zin is ze dat
nog. Alleen heeft de geschiedenis
deze bedrijvigheid een merkwaardig
sprongetje doen maken over de
vaart: lag eerst het zwaartepunt
van de arbeid ten noorden van het
Vliet, nu ligt er een groot industrie
terrein ten zuiden van de gracht,
waar eens de prachtige tuinen zich
uitstrekten van het deftige Welge
legen, het buiten, dat nog altijd
hecht op z'n grondvesten rust, maar
overigens bijna alles van zijn oude
glorie verloor.
Het ligt precies tegenover de schei
ding van Noordvliet en Noordvliet
Slot en het ligt zo hoog, dat de
bewoners ervan altijd neerzagen op
het werkende volk van de overkant.
Ze zullen dat, ook figuurlijk ge
sproken, wel met een zekere hoog
hartigheid hebben gedaan, want het
standsverschil van die dagen vereiste
Precies vijftien jaar geleden schreef Fenno Schoustra, de redac
teur van 't Kleine Krantsje, een reeks artikelen over bepaalde
hoeken van het oude Leeuwarden. Het is nu, zoveel later,
interessant te lezen, hoe toen zijn visie was. Belangwekkend
is ook te constateren, wat er sindsdien allemaal veranderde.
Markus Aal en Markus zelf... populaire Vlietsters van weleer.
een kloof, die nog breder was dan
het Vliet zelf.
in een grijs verleden, nog voor de
eeuwwisseling, woonde mr. Dirks
op Welgelegen, een vooraanstaand
man in Friesland. Hij was liberaal,
hij was lid van de Tweede Kamer en
hij had het beheer over het Tichel-
werk aan de overkant. Later, maar
ook nog voor deze eeuw, woonde
mr. Willem Terpstra, de president
van het Gerechtshof erin en weer
later is het de woning geweest van
de olieslagers Wieger Visser en Edzo
Hekman.
Hekman, wiens olieslagerij aan het
Noordvliet stond, kwam er in 1903
en hij bleef er tot 1915 in. Daarna
degradeerde het buitenverblijf tot
de zetel van de wasserij- en strijk-
inrichting van Willem de Ruiter, die
het een paar jaar later aan de
brandstoffenhandelaar verkocht.
Nog steeds is Welgelegen bewoond,
maar waar eens een tuinman met
veel zorg de paden harkte, wordt nu
oud ijzer opgetast - in plaats van
rechters en Tweede Kamerleden
woont er nu een handelaar in oude
metalen in.
Vergane glorie van het Vliet: de prachtige houtzaagmolen van De Wind.
