/4Q STADSNIEUWS VAN VROEGER ZO KUNT U DE WEG VINDEN VERKLARING VAN DE CDFERS OP HET KAARTJE (fè I t 3^-leine 3^.rantóje leeót iedereen T GEZIEN y Onze abonnee, de heer A. Veeman te Leeuwarden, heeft aan de hand van een moderne luchtfoto een soort reconstructie gemaakt van een deel van het zeventiende eeuwse Leeuwarden, de westelijke hoek van de oude binnenstad. Het is een zeer curieus werk stuk geworden, dat wij hierbij graag voor de lezers van 't Kleine Krantsje reproduceren .Van de heer V eeman is ook de bijbehorende tekst. veel tuinen in de stad, hoewel de eerste stegen al ontstaan: Nieuwe Steeg, en de straatjes tussen Nieuwestad en Ruiterskwartier: Oude Lombardsteeg, Oude-Doe- lesteeg, Ipe-Brouwersteeg en de Haniasteeg, die is aangelegd door de tuin van het Martena- huis. Dit stinsachtige gebouw staat aan de Nieuwestad en heeft een torentje met "Cipel". Achter de rij trapgevels van de Nieuwe stad zien we een grote verzame ling schuren en schuurtjes. Veel stedelingen doen in deze tijd nog iets aan het boerenbedrijf. Er staat zelfs ergens een hooiberg Nog maar enkele jaren pronkt de Nieuwestad met stenen wal- muren en pijpen. De meest linkse pijp, de Roukemapijp, is later weggebroken. Aan het einde van het Klein-Schavernek staat de molen waarnaar later de Molensteeg wordt genoemd. Via de Vrouwen waterpoort kan de scheepvaart de stad verlaten. Een paalwerk in de buitengracht leidt de binnenschepen naar de sluis bij het Stadsverlaat en verhindert daarnaast dat de schepen de verdedigingsgracht gaan bevaren. Tegenover de waterpoort zien we de Fontein- sloot met daarnaast de weg naar het galgeveld. Drie jaar geleden bevond zich op de plaats van het Ruiterskwartier nog de zuidelij ke stadswal. De wal is echter weggegraven en de oorspronke lijke buitengracht is nu een ruime binnenhaven: de Oude Heerengracht. Zuidelijk van de ze gracht ligt op de plaats van de vroegere stedelijke zaailanden de nog onbebouwde stadsuit breiding van 1623. Drie bastions versterken hier de nieuwe wal: Wirdumerpoorts-, Zuider- en Verlaatsdwinger. De wijde boch ten van de Zuidergracht vormen de afscheiding met het groene NijlSn. Van 1639 tot 1647 zal langs de buitenwal van de gracht een met iepen beplante wandel weg worden aangelegd. Voorlo pig doen de Leeuwarders het echter nog zonder "de Singel". DE ELFSTEDENTOCHT PER VOET De heer P. v.d. Boom, Transvaal- straat 52, een bekende persoon lijkheid in onze stad op vereni- gingsgebied, mag in zijn vrijen tijd gaarne aan de wandelsport doen. Het is dan ook geen wonder.dat hij het voorbeeld van anderen volgde en ook een deel van zijn vacantie besteedde voor het maken van den Elfsteden tocht per voet. Op 60-jarigen leeftijd is dat evenwel een flinke onderneming, maar de heer v.d. Boom heeft het er flink afgebracht. Monter en wel stapte hij gistermiddag om 1 uur zijn woning binnen. Den eersten dag liep hij van hier naar Dokkum en terug. Den tweeden dag ging het over Frane- ker naar Harlingen tot Bolsward. Den daaropvolgende dag werd de tocht voortgezet over de Zuider zeesteden tot Rijs. Den vierden dag kregen Sloten en Ijlst en Sneek een beurt en op den laatsten dag werd de hoofdstad weer bereikt, zonder dat het den heer v.d. Boom was aan te zien, dat hij in deze vijf dagen ruim 200 km. had gewandeld. (1942) 1. stadsgracht. 2. stadswal. 3. Wirdumer binnen- en buiten poort. 4. Onze-LieveVrouwen binnenpoort. 5. Onze-Lieve- Vrouwenbuitenpoort. 6. Vrou- wenpoortsbrug. 7. Bastion 'Klei ne Fenne' of Oldehoofster dwin ger. 8. Molenaarshuis. 9. Lieve- V rouwenpoortsd winger. 10. 's Prinsenweitmolens- of Verlaatsdwinger. 11. Zuider dwinger. 12 Wirdumerpoorts- dwinger. 13 Boterhoek. 14. Sint- Jobspriesterhuis. 15. Heer-Ivo- brug. 16. "Oud kanaal naar den Boterhoek" 17. Oldehoofster Kerkhof. 18. St.-Vituskerk. 19. Heer-Ivostraatje. 20. Olde- hove. 21. Burmaniahuis. 22. Burmaniastraat. 23. Huis van de familie Liauckama, nu Prinsessenhof. 24. Grote Kerk straat. 25. Kleine Kerkstraat. 26. Bagijnestraat. 27. Nieuwe Steeg 28. Nieuwestad. 29. Oude Lombardsteeg. 30. Oude Doele- steeg. 31. Ipe-Brouwersteeg. 32. Haniasteeg. 33. Martena- huis (nu Leeuwarder bioscoop). 34. Roukemapijp. 35. Vrouwen waterpoort met paalwerk voor de scheepvaart. 36. Sluis en sluiswachtershuis bij Stadsver- laat en Verlaatsbrug. 37. Fonteinsloot met wegje naar de Galge-fenne aan de Harlinger Trekweg. 38. Ruiterskwartier. 39. Oude Herengracht. 40. Zaailand. 41. Voetbrug. 42. Haven-of Paardebrug. 43. Wachthuisje met kanon. 44. Marssumer dijk, en links daarvan Stienser dijk of Hoge dijk. 45. Buiten de Wirdumer- poort (weg naar Overijssel). vestingbouwkunde. De Boter hoek is nog weinig bebouwd. Aan deze zijde van de Heer-Ivo- brug zien we het Sint-Jobspries terhuis. De afscheiding met het Oldehoofster Kerkhof wordt ge vormd door het "oud kanaal ✓Vn) naar den Boterhoek". Sinds 1595 staat op dit kerkhof nog slechts het onderste muurgedeelte van de oude Sint-Vituskerk. Tussen het kerkhof en de Nieuwestad valt het Burmaniahuis met zijn grote tuin op. We zien trouwens

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1974 | | pagina 7