LEEUWARDER JONGEN VOCHT VIER JAAR ALS OORLOGSVLIEGER FAMILIE WIST VAN NIETS VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN SIJBREN MUD UIT DE SPANJAARDS STRAAT NEGENTIENDE JAARGANG 24-9-1983 NUMMER 441 'T KLEINE KRANTSJE Tweede Wereldoorlog. Ons land zucht onder de bezetting van de Duitsers. Na een grauwe dag de donkere avond met alleen enkele 'Freigestellter' in de Sperrtijd buiten op straat. Dan het bekende, maar altijd weer angstaanjagende gebrom van tientallen, misschien wel honderden overkomende vliegtuigen. De felle vuurstoten van het afweergeschut. Zoeklichten, die de hemel aftasten. De machteloze woede, wanneer er een toestel is geraakt en brandend naar beneden komt. De gruwelijke onzekerheid over het lot van de onbekende jongens, die de neerstortende machine bemannen. Daarna enige opluchting bij het verminderen van het gebrom en het afnemen van het afweergeschut. En tenslotte - onmiskenbaar-een zekere voldoening bij het weten, dat de luchtvloot verder vliegt - op weg naar het gehate land. Onbekende vrienden in de lucht. Engelsen, Amerikanen, Canade zen, Australiërs, Nieuwzeelan- ders. Maar ook Nederlanders. En - zonder, dat zelfs zijn naaste familie er ook maar iets van weet - eveneens een Leeuwarder, een jonge stadgenoot, die als een marineman de oorlog is inge gaan, maar later voor een taak bij de luchtmacht kiest. Sijbren Mud uit de Spanjaards straat, zoon van een voerman bij de gemeentereiniging, is amper zeventien, wanneer hij in 1936 vrijwillig in militaire dienst gaat hij meldt zich bij de marine en wordt lichtmatroos. Hij ziet zich op de kruiser 'Java' geplaatst, vaart tijdens de Spaan se burgeroorlog door de Middel landse Zee en vertrekt in het kritieke jaar 1939 met de kruiser 'De Ruyter' naar onze gebiedsde len overzee. Hij is ver van huis, wanneer de Duitsers ons land overweldigen, maar dan komt de verraderlijke aanval van de Japanners op de Amerikaanse vloot bij Pearl Har bor en ook in het Verre Oosten breekt de oorlog uit. Juist in deze tijd besluit Siep Mud de marine te verlaten en bij de luchtmacht te gaan; nauwelijks is hij van boord of de trotse kruiser De Ruyter gaat, vrijwel met man en muis, ten onder in de Slag in de Javazee. Terwijl de Japanse bezetters uit zwermen over Nederlands Indië, wordt de Leeuwarder jongen ge plaatst bij het détachement Au stralië van de marineluchtvaart dienst. Hij komt er bij Adelaide aan de zuidkust terecht, krijgt er een opleiding tot vliegtuigtele grafist en wordt bevorderd tot sergeant. AMERIKA Van Australië gaat het naar Ame rika, naar de stad Jackson in Mississippi. Hier, op de grote Jackson Air Base, wordt de ser geant Mud op zijn verdere oor- logstaken voorbereid. In 1943 komt vader Mud in de Spanjaardsstraat in Leeuwarden te overlijden; moeder en de drie dochters weten niet beter, dan dat zoon Siep ergens in Neder lands Indië ziet - aangenomen althans, dat hij nog in leven is. Dan evenwel houdt hij zich bezig met het overvliegen van Catali- navliegboten van San Diego in Californië naar Australië; later komt hij, na een verblijf op Nieuw Guinea, op Ceylon te recht. Hier wordt Siep Mud ingedeeld bij Coastal Command; er volgen convooivluchten naar de Perzi sche Golf voor schepen, die oor logsmateriaal van Amerika naar Rusland brengen - ook vliegt de jonge Leeuwarder rond Kaap de Goede Hoop met het doel geal lieerde schepen te beschermen. INVASIE In Europa vorderen intussen de voorbereidingen voor een inva sie; net voor 'D-day' wordt Siep Mud overgeplaatst van Ceylon naar Engeland. Hij heeft nu gevlogen op PBY Catalina's, op Dakota's op Beechcrafts, op Sunderlands; wat er volgen zijn grote bombar- dementsvluchten op Duitsland in de Liberator. De familie in Leeuwarden heeft er geen idee van, dat Siep be hoort tot de luchtvloten, die hier 's nachts overtrekken - Siep zelf weet niets van de situatie thuis. Tegen 't einde van 1944 maakt Sybren Mud als vliegtuig- telegrafist-boordschutter deel uit van de bemanning van een Mit chell B-25 lichte bommenwer per. De vliegtuigcommandant is de Luitenant ter Zee-Vlieger le klas J. L. den Hollander, de Luitenant ter Zee 2e klas KMR P. Jaapies is waarnemer en behalve de ser geant Mud is ook de sergeant A. J. van Broekhoven als telegrafist boordschutter aan boord - hij is het ook, die al in Indië met 'Jilles' Mud kennismaakte en sindsdien al zijn lief en leed heeft gedeeld. Van eind februari tot eind maart 1945 hoort deze bemanning tot het RAF squadron 226, dat met nog twee andere squadrons, waaronder een Frans, gestatio neerd is op het vliegveld Vitry in Noord-Frankrijk. Elk squadron bestaat uit een twintig tot vier en twintig vliegtuigen met een zelf de aantal bemanningen. MONTGOMERY Op 21 maart wordt Sybren Mud met zijn makkers ingedeeld bij het Nederlandse squadron 320 dat tot begin mei het vlieg veld Meisbroek bij Brussel als basis krijgt. De squadrons zijn een onderdeel van de Tweede Tactical Air For ce, welk commando ondersteu ning geeft aan het Tweede Army Corps van Generaal Montgome ry. Al hun doelen liggen vóór het in de richting Duitsland opruk kende Tweede legercorps; de vliegopdrachten bestaan vooral (Vervolg op pag. 6)

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1983 | | pagina 1