PEPERSTRAAT- LUIFELSTRA AT
AL VANOUDS EEN
VERBINDINGSSTRAAT
CITY
NIEUWS
BEKENDE
PEPER-
STRATERS
lllllllllllllll
RA, RA, WAAR IS DE
STEEG IN PEPERSTRAAT?
CITYLEEU\Y.-fRDENCITYLEEU\YARDENCITYLEEU\YARDE\CITYLEEU\YARDE\CITYLEEL'\YARDE\CITYLEEU\YARDE
PEPERSTRAAT
PRIJSVRAAG
CITYLEEUWARDENCITYLEEUWARDENCITYLEEUWARDENCITYLEEUWARDENCITYLEEUWARDEXCITYLEEUWARD
Er hebben in de loop der tijden
natuurlijk tientallen "nering
doenden" in de Peperstraat ge
woond, van wie de namen zijn
vergleden in de mist, die ons van
het verleden scheidt.
Maar sommigen bleven toch tot
de dag van vandaag bekend, ook
al is het lang geleden, dat deze
Peperstraters hier de kost ver
dienden.
In het midden van de achttiende
eeuw was er in de Peperstraat
een drukkerij, waar "De Zaad-
zaaijer" uithing. Hier begon de
toen zeer bekende boekdrukker
Abraham Ferwerda in 1752 met
het uitgeven van de "Leeuwar
der Saturdagse Courant".
De verschijning van dit blad op
de zaterdag alleen breidde zich
later uit tot de hele week: de
Leeuwarder Courant bestaat nog
steeds en is nu het oudste dagblad
in ons land.
in 1756 woonde er in de Peper
straat een Sara le Fort, die Franse
les gaf, breionderwijs en "onder-
rigt in alles wat tot de opvoeding
van een jongejuffer behoort".
Rond de eeuwwisseling waren in
de Peperstraat erg bekend, of zo
men wil berucht, de staankroeg-
Ook het paard van de Gemeen
tereiniging kwam graag in de Pe
perstraat. De viervoeter werd er
op allerlei lekkers onthaald.
De Peperstraat mag dan honder
den jaren oud zijn, de straat is
toch jonger dan de meeste ande
re, westelijker gelegen straten in
onze binnenstad.
Vanouds is de Peperstraat een
verbindingsstraat geweest tussen
het oude en het nieuwe gedeelte
van Leeuwarden.
Vormde het Naauw een enge
doorgang voor het waterverkeer,
de Peperstraat was dat voor de
rijtuigen.
En in beide doorgangen moet het
in die oude eeuwen altijd druk en
levendig zijn geweest. En rumoe
rig soms ook: van het Naauw
weten we, dat de schippers el
kaar daar dikwijls scheldend de
voorrang betwistten, van de Pe
perstraat mogen we vermoeden
jes van Pranger en Van der
Noord. Veel arbeiders begonnen
hier hun werkdag al voor het
kraaien van de haan met het
nuttigen van hun eerste slukjes.
In de twintiger jaren was er in de
Peperstraat een zaak van
"Vrouw Hurkuuk" in vis en
groente en fruit, toen geëxploi
teerd door de familie R. de Jong,
waarvan mevrouw een heel bij
zondere vriendschapsband had
met een paard. Kwamen de man
nen van de gemeentereiniging in
de straat om de asemmers te
legen, dan was hun paard ge
woon niet meer te houden: het
beest liep meteen naar de vis- en
groentewinkel, waar het dan op
allerlei lekkers werd onthaald.
Zag men het paard niet direct
aankomen, dan hep het beest
dikwijls al half de winkel binnen.
Bekend in de Peperstraat waren
in vroeger jaren ook de goud
smidwinkel van Visser en de
zaken in dameshoeden van
Romkes en Wahle, de schoen
winkel van Ket en de boekwinkel
Eekhoff op de ene en de drank
zaak van Louw Dijkstra op de
andere hoek van de straat.
En van de latere winkels willen
we dan nog noemen het filiaal
van "De Noorder Post", de man
denmakerij en winkel in visserij-
benodigdheden van Riedhorst en
de kleine boekwinkel van Mul
der, die nog maar kort geleden
verdween.
dat het voor de koetsiers van de
vigelantes en victoria's van vroe
ger evenzeer een vruchtbaar ter
rein voor kleine twisten om de
voorrang is geweest.
Bleef er in het Naauw nog wel
een enkel monumentaal pand uit
de achter ons liggende eeuwen
bewaard, van de Peperstraat
kunnen we dat helaas niet zeg
gen.
Over de zuidelijke gevel wand
behoeven we al helemaal niet te
praten. En ook wat de andere
kant betreft is het zinloos, op
zoek naar tastbare herinneringen
aan vroeger tijden, de blik om
hoog te werpen. We kunnen ons
hier dus blijven concentreren op
de winkeletalages op een lager
niveau. Maar ook dat blijft de
moeite waard!
Een speciaal prijsvraagje ter
gelegenheid van de ingebruikne
ming van de Peperstraat als
"Luifelstraat": onder de lezers,
die ons kunnen vertellen, wat er
wordt bedoeld met hetgeen er in
het hiernavolgende gedichtje
naar voren komt, zullen wij
drie prijsjes verloten, een eerste
prijs, een exemplaar van het
boekje 'Populaire Leeuwarders'
plus een exemplaar van het
boekje 'Leeuwarden, ach ja, zo
was het...", een tweede prijs,
"Populaire Leeuwarders" en een
derde prijs: "Leeuwarden, ach
ja..."
Hier komt het probleempje:
Wie door de Peperstraat gaat
komt mij voorbij Ik heb vrijwel
de vorm van een ei Ik ben
bekend bij zekere dieren Ik zit
32 passen vanaf Van Wieren
En 12 passen vanaf de Firma B.
Zeg nu niet te gauw nee Maar
bedenk eens, wat ik kan zijn En
win een prijsje, al is het maar
klein.
Oplossingen, uitsluitend schrifte
lijk, binnen veertien dagen naar
de redactie van 't Kleine Krants-
je, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden.
Wie wil weten hoe de Peperstraat er dik vijftig jaar geleden
uitzag hoeft maar tien stappen verder te lopen om een blik op
de Oude Oosterstraat te slaan. Peperstraat en Oosterstraten
waren in vroeger tijden precies even smal.
Ja eigenlijk nog smaller dan de Oude en de Nieuwe Ooster
straat nog steeds zijn, omdat heel veel panden aan beide kanten
toen nog in het bezit waren van een eigen stoep en zelfs ook nog
van stoeppalen soms.
Met de ruimte, die de stoepen openlieten moest al het
doorgaand verkeer het maar doen, de voetgangers en de
fietsers en de hondenkarren en de paardenwagens ook.
Alles wat van de Wirdumerdijk en de Nieuwestad kwam en in
het oosten of noordoosten van de stad moest zijn ging dus door
het Naauw of de Peperstraat - geen wonder, dat de Peperstraat
een van de drukste (maar ook gezelligste!) straten in het
centrum was.
Aan het eind van de twintiger jaren vond men dat het met de
drukte in de Peperstraat de spuigaten begon uit te lopen en in
1930 viel toen het raadsbesluit de straat zeer aanzienlijk te
verbreden. De gehele zuidelijke gevelwand, inclusief enkele
belendende panden aan Weaze en Wirdumerdijk, werd ge
sloopt en vervangen door een rij nieuwe winkelpanden plus
bovenwoningen.
Zo ontstond de brede Peperstraat, waaraan we de laatste vijftig
jaar al weer helemaal gewend zijn geraakt. En die dus nu
opnieuw een verandering ondergaat, zij het dan niet zo'n
ingrijpende als destijds.
Wij hebben altijd gemeend, dat
de Peperstraat een van de weini
ge straten in onze binnenstad is
zonder een enkele steeg. Maar nu
hebben we ontdekt, dat er toch
wel degelijk een is, al valt die
eigenlijk helemaal niet op.
Deze overdekte en met een deur
afgesloten steeg maakt deel uit
van het pand van het Snoepwin-
keltsje en loopt door naar de
achterkant van het modemaga
zijn van De Bruin in het Naauw.
De bevoorrading van deze firma
De Bruin geschiedt dan ook nog
altijd door de steeg in de Peper
straat. Zou dan dat Naauw de
enige steegloze straat in de bin
nenstad zijn?
Maar in zekere zin worden de wijzers van de klok weer wat
teruggedraaid: de nu aangebrachte luifels brengen de gevel-
wanden weer dichter bij elkaar en de intimiteit, eens zo
kenmerkend voor de smalle Peperstraat, keert vandaag in de
brede Peperstraat terug. Een interessante ontwikkeling!
