'T KLEINE KRAHTSJE
DE KOSTELIJKE KOSTER VAN GROOS
DIT GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
LERAAR OM NOOIT TE VERGETEN
Leeuwarden 100
jaar geleden
't Kleine Krantsje is
een uitgave van Fen
no Schoustra's Publi-
citeitskantoor.
Leeuwarden
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 13
In de rubriek "Wie heeft ze nog
gekend?" in 't Kleine Krantsje
nummer 526 geeft de heer
Fenno Schoustra o.m. een re
laas over ir. Koster van Groos,
leraar natuur- en scheikunde
en warenkennis aan de Ge
meentelijke Hoger Burger
school aan Achter de Hoven,
nu een dependance van het
Lienward College" aldus onze
abonnee, de heer Albert Reit-
sma te Leeuwarden, die ons
verder schrijft:
"Persoonlijk heb ik van de heer
Koster twee jaren les gehad.
Hij kwam met ingang van het
nieuwe studiejaar 1929/30 per
1 september 1929 ons les ge
ven in bovengenoemde vakken.
Hetgeen de heer Schoustra
over Koster schrijft kan ik vol
komen beamen. Een goed,
maar uitzonderlijk mens. Hij
kon geen orde houden en als
pubers pleeg je daar dan wel
eens misbruik van te maken.
De heer Willem Goïnga uit
Mantgum, een studie-genoot
van mij (wij deden in 1931
eindexamen) heeft over die Ge
meente H.B.S. een boek ge
schreven, waarin hij ook glas
helder de door ons
meegemaakte leraren be
schrijft. En uiteraard ontbreekt
in dat rijtje ir. Koster van Groos
niet.
Koster kon soms hevig te keer
gaan tegen het pantseren van
onze oorlogsschepen, dat was
waardeloos, want volgens hem
hadden onze vijanden veel be
tere kanonkogels.
Na de oorlog werd er een co
mité opgericht om onze grillige
oostgrenzen recht te trekken.
Koster werd als één der eer
sten lid van dat comité. Echt
iets voor hem. Het is op niets
uitgelopen.
Eén persoonlijke ervaring tij
dens de lessen van Koster wil
ik u niet onthouden. Koster van
Groos gaf praktikum. Bij het
maken van proeven moest je
eerst de formule in theorie op
stellen. Ik neem nog steeds
aan, dat die formule van mij
klopte, maar toen ik een flesje
uit het rek pakte en dat bij het
andere mengsel goot, vloog de
heleboel met een knal uitelkaar
en bereikte de zoldering. Kos
ter kwam haastig aanrennen. Ik
had het mengsel niet in mijn
ogen gekregen. Hij vroeg me
wat ik had gedaan, maar door
de onstane consternatie wist ik
dat niet meer.
In latere jaren dacht ik nog wel
eens: zou dat het begin ge
weest kunnen zijn van de
atoombom? Gelukkig ga ik als
zodanig niet de geschiedenis
in. Ir. W. H. Koster van Groos,
een wat wispelturige, voor ons
jongeren wat vreemde "bekak
te" figuur; hij heeft het in zijn
latere jaren niet gemakkelijk
gehad, maar niettemin.een
goed mens."
Ook onze abonnee mevrouw T.
Spoelder-Faber te Hoorn rea
geerde op ons stukje over deze
bijzondere leraar. Zij schreef
ons: "Koster van Groos was
vroeger klant in onze zaak van
Simon de Wit aan het Naauw.
Hij kwam met zijn vrouw en
ook vaak alleen boodschappen
halen. Het waren aardige men
sen. Het was toen gewoon, dat
je een klant persoonlijk bedien
de en boodschappen in de tas
pakte. Wel ongewoon was het,
dat hij na het afrekenen zijn
fiets naar binnen reed en die
tegen de toonbank zette en
zich daarna alles liet aangeven
om het in de fietstassen te
doen. Ik woonde al in Hoorn,
toen ik zijn vrouw eens in
Leeuwarden ontmoette. Zij ver
telde dat zij waarschijnlijk ook
naar Hoorn ging en zij vroeg
hoe de huizen stonden ten op
zichte van de zon. Volgens mij
is zij zelf nooit mee naar Hoorn
gekomen. Hij heeft hier nog wel
gewoond met een zoon; ik
dacht een van een tweeling.
Samen waren zij hier ook op
de schaakclub. Ik vroeg er een
vriend nog naar, die hem als
tegenspeler had. Hij wist alleen
nog te vertellen, dat de zoon
beter schaakte dan de vader."
Tot zover mevrouw Spoelder,
aan wier reactie wij nog kunnen
toevoegen, dat wij zelf het on
vergetelijke genoegen hebben
gehad als leerling van de ge
meente HBS de heer Koster
van Groos te hebben mogen
leren kennen. Het was, in één
woord, een kostelijke kerel, in
derdaad zeer verward, maar
rijk gezegend met humor en
zeerad rem.
Vaak had hij een snedig ant
woord op opmerkingen uit de
klas. Had hij dat toevallig eens
niet, dan kon de leerling reke
nen op de zeer bekakt uitge
sproken reactie: "Ehh.jij vijf
bladzijs", wat inhield, dat je vijf
bladzijden uit het natuurkunde
boek diende over te schrijven.
Eens kwam hij met een verhaal
over Pentabuitenboordmotoren.
"Penta" zei de heer Koster van
Groos, "is Grieks en betekent
vijf. Maar waarom die motoren
nou Penta heten weet ik niet".
Waarop wij meenden te moe
ten opmerken: "Die lopen vijf
kilometer per uur. "Ehhh.
Schoustra.vijf bladzijs, voor
elke kilometer een bladzij!" ant
woordde Koster onmiddellijk.
Toen hij een week later de vijf
bladzijden wilde invorderen
Dit is (helaas) de enige foto van de heer Koster van Groos waaro
ver wij beschikken. Het plaatje is in april 1938 bij de Avrostudio in
Hilversum gemaakt. De kostelijke leraar wordt hier geflankeerd
door de leerlingen Jeen Basten en Johannes Feenstra, beiden al
overleden.
trokken we een hoogst ver
baasd gezicht bij de opmerking:
"Maar meneer, die heeft u al
gekregen!" En wat - notabene -
zei de heer Koster van Groos
toen na enig nadenken?
Ehhh.ik herinner me zo
iets.
Na de oorlog troffen we de
heer Koster nog eens in de
stad. Hij bleek zich toen deze
briljante leerling niet zo goed
meer te herinneren. Met een:
"Hé wat vreemd, ik was anders
niet de eerste de beste" tracht
ten we hem op weg te helpen
en toen ging er blijkbaar inder
daad een lichtje op. "Ehhh.
Schoustra" antwoordde de heer
Koster van Groos met z'n dikke
gezicht scheef omhoog, "laten
we het zo zeggen, jij was mis
schien wal de eerste, maar niet
de baste.
OPENBARE PRIVATEN
"De openbare privaten, ten ge
tale van 15 over de stad ver
spreid, zijn meestal in stegen
aangebracht. Ze zijn in den re
gel door een gemetselden
muur omgeven, van goede toe
gangen voorzien, en bieden ge
noegzame ruimte aan. leder
privaat bestaat uit 4 tonnen. De
zindelijkheid laat er niets te
wenschen over, ofschoon van
de zijde der bezoekers niet al
tijd de noodige medewerking
wordt verleend. Gewoonlijk be
vat ieder privaat ook eene
pomp en vele hebben boven
dien eene verzamelplaats voor
asch, vuilnis enz."
Dr. Ph. Kooperberg-1888
Deze interessante kaart uit Grootmoeders Ansichtenalbum is heel lang geleden uitgegeven door de firma S. A. Markus te
Leeuwarden: we zien hier het Zaailand met links de Prins Hendrikstraat en rechts het Paleis van Justitie. In het hoekhuis zat
toen nog een zaak in sigaren en comestibles en voor het grote pand verderop, het toenmalige hotel Centraal zit nog een
balcon. De kaart is door een S. H. verzonden aan Mej. Fokje Tj. Huizenga, Tusschendijken in Bergum.
Zaailand hoek F. Hendrikstraat,
