1.1 .aanleiding tot de invoering en tot de evaluatie van het stipejild
De aanleiding tot invoering.
Het subsidiebeleid voor activering van uitkeringsgerechtigden voorheen ook wel premie- of
incentivebeleid genoemd werd door de raad met ingang van 1 september 2000
aangepast.Per die datum werden op grond van analyse en onderzoek naar de werking en
effectiviteit van diverse subsidies de premies voor afronding van scholing voor uitstroom
naar werk en voor deelname aan maatschappelijke activiteiten in de praktijk oriëntatie
trajecten voor alleenstaande ouders) afgeschaft.
Als belangrijke reden hiervoor werd aangegeven dat de premies voor scholing en uitstroom
veeleer een extra beloning achteraf waren voor het nakomen van (reeds uit de wet
voortvloeiende) verplichtingen dan dat ze fungeerden als een stimulerend resultaatgericht
instrument.
Een belangrijk tweede argument voor afschaffing was de constatering dat het reïntegratie-
traject inmiddels het meest effectieve centraal te stellen activeringsinstrument is Andere
reïntegratie-ondersteunende middelen kunnen dus het beste aan het traject worden
gekoppeld en tijdens het volgen van het traject aan de deelnemer beschikbaar worden gesteld.
Voor afzonderlijke inzet van activeringsinstrumenten zoals voormelde premies was dus geen
plaats meer.
Vanuit de reïntegratiepraktijk werden bovendien signalen ontvangen over de behoefte aan
een snel inzetbaar en effectief instrument ter oplossing van kleine financiële knelpunten van
cliënten tijdens de deelname aan het traject.
Naar aanleiding van voormelde ontwikkelingen werd het stipejild per 1 september 2000
ingevoerd. De nadere voorwaarden en uitvoeringsaspecten werden geregeld in de
(aanvullende) contracten met de reïntegratiebedrijven.
De aanleiding tot evaluatie van de uitvoeringspraktijk was tweeledig.
Omdat het stipejild als onkostenvergoeding formeel geen onderdeel is van het subsidiebeleid
en dus ook niet in de Verordening subsidiebeleid WIW is opgenomen bestaat er ook geen
procedure voor het indienen van bezwaar tegen het onthouden van stipejild Zo'n procedure
of andere bezwaarmogelijkheid werd (vooreerst) ook niet nodig geachtUit een evaluatie zou
kunnen blijken of er in de uitvoeringspraktijk behoefte aan is of niet.
Ook zou evaluatie moeten uitwijzen of het voornemen om zo ruim mogelijk toepassing te
geven aan het stipejild inderdaad wordt gerealiseerd.
1.2.samenhang met de ontwikkeling van het activeringsbeleid
Hoewel het stipejild als onkostenvergoeding geen onderdeel is van het activerings-
subsidiebeleid kan het voor een goede beoordeling niet geheel los worden gezien van de
centrale en lokale ontwikkeling van dit beleid Derhalve wordt deze ontwikkeling in dit
evaluatierapport kort weergegeven.
Tegelijk met het vervallen van de inkomstenvrijlating ingevolge de Algemene Bijstandswet
(ABW per 1 oktober 1994 kregen de gemeenten de ruimte en de financiële middelen om een
gedifferentieerder activeringsbeleid te voeren.
Het Leeuwarder beleid werd in januari 1995 vastgelegd in de nota "Uitstroom-incentive-
beleid" en vervolgens geregeld in de Verordening premies activering uitkeringsgerechtigden
1995 Daarin zagen onder meer de eerder genoemde uitstroom-scholings- en
activiteitenpremie voor uitkeringsgerechtigden met afstand tot de arbeidsmarkt het licht Het
verstrekken van deze individuele premies werd gezien als een middel bij uitstek tot het
ondersteunen van het proces van toeleiding naar de arbeidsmarkt. Tevens diende het
verstrekken van premie als middel ter bevordering van maatschappelijke activering van
uitkeringsgerechtigden met een grote of onoverbrugbare afstand tot de arbeidsmarktVoor
het verkleinen of tenminste op peil houden van die afstand heeft de gemeente immers een
bijzondere verantwoordelijkheid.
Dit beleid werd medio 2000 aangepast. Het reïntegratietraject zelf wordt dan inmiddels gezien
als meest effectief activeringsinstrument voor alle uitkeringsgerechtigden die aan een traject
moeten en kunnen deelnemen. Toeleiding naar de arbeidsmarkt en maatschappelijke
activering verloopt via het traject. Financiële belemmeringen voor een ongestoorde
voortgang van het traject kunnen worden weggenomen door het verstrekken van stipejild als
trajectgerelateerde onkostenvergoeding.
Lokale premies (thans subsidies genoemd als beloning voor uitstroom naar werk of het
voltooien van scholing werken niet als activeringsinstrument tot deelname aan betaald werk
en kunnen een versterkend negatief effect hebben op de armoedeval (het teruglopen van het
recht op inkomensafhankelijke voorzieningen ten gevolge van een hoger inkomen)Een
activiteitenpremie voor deelname aan oriëntatietrajecten zou wél een stimulerende werking
kunnen hebben maar ook hier geldtdat het reïntegratietraject zelf bepalend is voor iemands
toekomst op de arbeidsmarkt en dus centraal dient te staan als activeringsinstrument. Een
daarvan los staande activiteitenpremie vormt in wezen geen doelgerichte stimulans tot
arbeidsparticipatie
Op grond van deze overwegingen werden de premies afgeschaftAlleen de subsidies voor het
verkrijgen en behouden van deeltijdarbeid bleven gehandhaafd. De Verordening thans
genoemd: Verordening subsidiebeleid WIW werd bij raadsbesluit van 10 juli 2000
aangepast.
Nadien is deze Verordening nog tweemaal gewijzigd en wel naar aanleiding van landelijke
regelingen In 2001 werd de centraal genormeerde defiscale werkaanvaardingssubsidie
ingevoerd Deze werd na een jaar weer ingetrokken In 2002 werd in het kader van het
Belastingplan 2002 de fiscale toetrederskorting geïntroduceerd. Deze korting geldt onder
bepaalde voorwaarden voor uitkeringsgerechtigden en personen met een WIW dienst
betrekking die uitstromen naar reguliere betaalde arbeid
Lokaal is er nu afgezien van voormelde deeltijdsubsidies en van overgangsrecht.geen sprake
meer van het verstrekken van belonings- en activeringssubsidies. Het reïntegratietraject
zonodig voorzien van stipejild is thans hét instrument bij uitstek van het uitstroombeleid
voor in principe alle 'activeringsplichtige' uitkeringsgerechtigden.
Sedert de invoering per 1 januari 2002 van de herziening van de uitvoeringsstructuur voor
werk en inkomen (Suwiwordt in de landelijke regelgeving die belangrijke functie van het
reïntegratietraject bevestigd.
de invoering van Stipejild
evaluatie stipejild aug. 2002
-2-
evaluatie stipejild aug. 2002
