Cuypersgenootschap
Enkele opmerkingen n.a.v. het Advies m.b.t. de locomotiefloods te Stiens door de
Stichting Steunpunt Monumentenzorg Fryslan:
De uniciteit van de locomotiefloods te Stiens:
Inderdaad hebben er in Nederland tijdens de "stoomtijd" ca. 300 locomotiefloodsen
gestaan, om precies te zijn: 286 stuks, volgens het uiterst gedegen en betrouwbare
boek Locomotiefloodsen en Tractieterreinen in Nederland door J.G.C. van de Meene
en H. Waldorp uit 1993. Hiervan zijn er nog precies 13 over. Niet dat alle 286 loodsen
tegelijkertijd bestaan hebben, maar er is dus wel 274 keer in Nederland een
locomotiefloods afgebroken of door andere redenen verloren gegaan. Enkele jaren
gelden nog werd de uit 1907 daterende en oorspronkelijk vijf sporen bevattende
locomotiefloods te Leeuwarden afgebroken.
Locomotiefloodsen waren op vrijwel alle knoop- en eindpunten van spoorlijnen te
vinden alsmede op de meeste belangrijke tussenpunten. Typologisch sterk verwant
aan locomotiefloodsen zijn werkplaatsgebouwen voor rijtuigen, goederenwagens en
ander spoorwegmaterieel. Uiterlijk verschillen deze soms niet veel van
locomotiefloodsen, maar vormen toch een feitelijk andere categorie. Een bekend
voorbeeid hiervan is de wagenwerkplaats in Amersfoort, waarvoor momenteel ook
een aanwijzingsprocedure loopt.
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de anno 2006 (onder voorbehoud!)
nog bestaande locomotiefloodsen in Nederland, gebaseerd op gegevens van kenners
op dit gebied:
Plaats:
Bouwjaar:
Grondvorm:
Aantal sporen:
Huidig gebruik:
Culemborg
1868
recht
1
Terneuzen
1869
recht
2
Nieuweschans
1877
polygonaal
10
Roermond
1879
recht
2
Winterswijk
1885
recht
3
Stiens
1903
recht
5
opslagplaats
Assen
1905
recht
1
Roosendaal
1907
recht
6
-
Elburg
1908
recht
2
Supermarkt
Schoonhoven
1914
recht
2
Busremise?
Maastricht
1920
recht
17
Tilburg
1939
polygonaal
6
Zutphen
1948
recht
4
Vrijwel alle locomotiefloodsen hebben met het definitief beeindigen van de
stoomtractie (50 jaar geleden) hun functie verloren en bleken voor het spoor in de
meeste gevallen ook niet op andere wijze van dienst te kunnen zijn. Hierin is de
belangrijkste reden gelegen voor het feit dat deze gebouwen zo zeldzaam zijn
Vereniging tot behoud van negentiende- en
twintigste-eeuws cultuurgoed in Nederland
Onderdeel fabriek
Dienstruimte Railion (sterk
verbouwd en verkleind)
Bronsgieterij (recent
gerestaureerd)
Dienstgebouw NS
LIDL (sterk verbouwd)
Dienstgebouw NS
Werkplaats Nedtrain, sterk
gemoderniseerd
Werkplaats Nedtrain
Werkplaats Volker/Stevin?
