A
- A
220
GEMEENTERAAD TE LEEUWARDEN. Zitting van Donderdag 15 Nov. 1866.
het aannemen van dezen begrootingspost. Ilij drukt daarop te
eerder, nu de Voorzitter heeft verklaard, dat zoodanige voorstel
len van B. en W. zijn tegemoet te zien. Deze, veronderstelt hij,
zullen ook wel degelijk loopen over de private belangen der aan
gelegen eigenaren tegenover die der gemeente. Hij wenscht in
dezen niet weder op te sommen de bestaande bezwaren, die bij
het onderzoek in de sectien in het breede zijn besproken, maar
het is thans genoeg te weten dat ze bestaan en van genoegzaam
gewigt zijn. Daarom alleen toch schijnt het beter, dat de zaak
bij afzonderlijk voorstel worde aangebragt, met opgaaf van de
bezwaren en van de middelen die tot hare oplossing kunnen lei
den. Spr. hoopt, dat de Raad zich dau vooral op het standpunt
van billijkheid zal plaatsen, ten einde die aangelegen eigenaren,
wier belangen grootelijks in de zaak zijn betrokken, te beter te
bevredigen. In verband met deze beschouwingen wenscht Spr.
ook art. 3 hetzelfde lot te doen ondergaan als art. 2. Want
het werk sub art. 3 te behouden en art. 2 voor memorie uit te
trekken, zou een verkeerden schijn geven en de gevolgtrekking
doen geboren worden, dat men het uiterste punt wel, het mid
dengedeelte niet zou willen dempen. Hij zal zich dus verklaren,
voor het uittrekken voor memorie van de beide artt.
De Voorzitter wenscht te kennen te geven, dat wanneer er
bij B. en W. sprake is over art. 2 in verband met art. 3, het
dan niet in de bedoeling van het Collegie ligt om te dien aan
zien te handelen op de wijze als door den vorigen Spr. is bedoeld
Spr. heeft zelfs een oogenblik gedacht om in eeue beslotene ver
gadering eenige mcdedceiing omtrent den stand dezer zaak te doeu,
doch is van dat denkbeeld teruggekomen, omdat het misschien
toch beter zat zijn de beide artt. aan te brengen voor memorie.
De heer de Haan merkt aan, dat hij de minderheid in dezen
bij de commissie van rapporteurs heeft uitgemaakt. Het was
zijn wensch, om de bewuste werken op de begrootingonder cijfers
te brengen, overtuigd van de groote noodzakelijkheid der dem
ping, en omdat hij aanleiding had te denken aan de mogelijk
heid der uitvoering; hij zou het derhalve zeer betreuren, wanneer
tot het roijement op deze begrooting besloten werd.
De heer Jongsma is op grond van bij de vorige begrooting
ontwikkelde motieven, er voor, dat de posten voor memorie wor
den uitgetrokken, immers, er is hier sprake van een buitengewoon
werk en dat moet nu hoofdelijke omslag de grondslag is geworden
van het gemeentelijk financiewezen, door buitengewone ontvangst
worden gedekt. Vraagt men, wat is een buitengewoon werk? dan
antwoord hij, al datgene waardoor iets geheel nieuws wordt
daargesteld, of waardoor eene bestaande zaak geheel van bestem
ming wordt veranderd. Dit beginsel op onderscheidene posten
van dit hoofdstuk toepassende, wenscht hij die voor memorie te
hebben uitgetrokken, dan kunnen B. en W. de zaak voorbe
reiden, daarna de plannen en begrootingen aai. den Raad voor
leggen, deze is daardoor beter in staat cle zaak te beoordeelen
en te weten, waarvoor hij gelden toestaat. Omtrent de onkos
ten te vinden door leening, kan dan tegelijk eeu voorstel wor
den gedaan.
De Voorzitter stelt nu voor, om het vaak besproken art.
voor memorie uit te trekken, welk voorstel wordt aangenomen
met algemcene stemmen, behalve die van den heer de Haan.
Omtrent art. 3 wordt gelijk besluit genomen, waartegen zich
alleen de heer de Haan heeft verklaard.
Art. 4. Idem van de Gasthuissteeg tot de Latigepijp voor memo
rie. Dit art. is buiten beraadslaging en stemming dus aangenomen.
Art. 5. Bestrating over het Oldehoofdster kerkhof van af de
Groote Kerkstraat lot de Torenstraat ƒ2500.
Na lecture van het opgemerkte, bij het rapport en de memo
rie meer gemeld, geeft de Voorzitter te kennen, dat hij deze
post wel wensebt te behouden; reeds ten vorigen jarc is
lijj in het breede besproken, en daarbij het bezwaar geopperd
wegens de stoornis der graven aldaar. Voorts heeft hij de Archi
tect over dit werk nader onderhouden en daarbij de overtuiging
erlangd, dat de beoogde wegsverbetering niet in verband staat
met de voorgenomen demping van het vaarwater naar de Olde
hoofdster waterpoort. Intusschen is die verbetering hoogst nood
zakelijk voor eene gewenschte passage van uit de Kerkstraat naar
de Vrouwenpoort. Het Dagelijksch Bestuur heeft de meest vol
ledige overtuiging, dat de uitvoering van dit werk niet mag wor
den achterwege gelaten.
Art. 5 is daarop in rondvraiig gebragt en aangenomen met
14 tegen 4 stemmen (die van de heeren Gorter, Suringar, Tigler
Wijbrandi en Attema.)
Art. 6. Aaamhorden op de hoeken der straten J 100, is buiten
beraadslaging en stemming onveranderd aangenomen.
De Voorzitter stelt voor om, aangezien artt. 2 en 3 voor
memorie zijn uitgetrokken art. 7 publieke pompen op de
brandputteneveneens voor memorie aan te brengen. Wel zijn er
nog eenige pompen op de Nieuueburen benoodigd, maar men zal
met de aanschaffing daarvan tot een volgend jaar kunnen wach
ten Overeenkomstig dit voorstel is eenstemmig besloten.
Art. 8. Aanbouw van publieke secreten en waterputten f 500.
Dit art. is buiten beraadslaging en stemming aangenomen.
Art. 9. Bestrating tusschen de Weerklank en de Fa her shrug.
De Voorzitter wenscht ten aanzien dezer post te observeren,
dat het hiec geldt den aanleg van den weg t-ueschen de Weer
klank en de Fabersbrug er. niet van af de Vlietsterbrug tot de
Fabersbrug. Hij wenscht voorts nog op dien aanleg en verbete
ring aan te dringen, vermits-de bestaande weg des winters eigen
lijk niet is te passeren, dat de reden dier noodzakelijkheid nog te
racer bestaat ten gevolge van de daar aanwezige volkrijke buurt,
waarvan de bewoners van dien weg gebruik maken, welken weg
in den winter steeds nat blijft door het halen van water uit den
stads vijver.
De heer Jongsma zal zich niet tegen de verbetering van dien
weg verklaren, maar wel daartegen, dat eene som van ƒ1500
daaraan zal worden te koste gelegd die som komt hem te hoog
voor en geeft in overweging de beoogde verbetering tot stand te
brengen door het bezigen bv. van afval uit de gazfabriek of
coaks. Hij vraagd uit dien hoofde inlichting of het volstrekt
noodig is dat die weg worde bestraat?
De Voorzitter geeft in antwoord hierop te kennen, dat hij
den Architect deswege heeft verstaan en dat deze bestrating als
de eenige radicale wijze van verbetering noodig acht. Het bren
gen van coaks over dien weg is min doelmatig en te ontraden,
als gevende bij nat weder eene soort van pap, even als dit ook
het geval zoude zijn bij bepuining.
De heer Gorter zal zich tegen het behoud van dezen post ver
klaren. Kon de verbetering tot stand worden gebragt met in
begrip van de wegname der biceken, in eigendom behoorende aan
den heer IJpey, hij zou er zich vóór verklaren. De toestand
daar ter plaatse is bovendien ook eenigzins anders dan wel vroe
ger vroeger werd de weg grootcndeels bedorven door het gedu
rig halen van water uit den vijver, dit is nu minder het geval,
daar er veel gebruik wordt gemaakt van de afvoerbuis bij dc
kazerne geplaatst. Bovendien de som van ƒ1500 is hem te hoog
en rekent hij dat van de begrooting gemist kan worden. Met
aanwending van eene andere specie, is de weg zeer wel in orde
te brengen.
De heer Bolten observeert dat het bezigen van coaks te duur
zou zijn, maar dat men dan liever koolasch of sintels moest
bezigen doch ook die specie acht hij niet geraden te ge
bruiken. Des zomers verwekt die veel stof die zelfs tot de
huizen binnendringt, in den winter geeft zij cenc natte, weeke brij.
GEMEENTERAAD TE LEEUWARDEN. Zitting van Donderdag 15 Nov. 1866.
221
De heer Bloembergen zegt, dat wanneer hij voor het roijeren
van dezen post zijne stem uitbrengt, dit dan vooral daarom ge
schiedt dat men ook de demping voor memorie stelde, om het
aangaan eencr leening te voorkomen. Doch hij wenscht tevens
te observerendat het steeds zijn beginsel is geweest om een
deel der gewone inkomsten jaarlijks te doen strekken tot het
uitvoeren van buitengewone werken. Worden nu de andere nog
te behandelen posten aangenomen, dan zal men mogelijk de
leening nog kunnen ontkomen; op dien grond is hij voor het
royement.
De Voorzitter brengt hierop in omvraag het voorstel van
dc commissie om deze post te roijeren, welk voorstel met
12 tegen 6 stemmen is aangenomen. Tegen stemden dc heeren
Zeper, dc With, Bolten, Hommes, Jongsma en van Sloterdijck.
Art10. Steunen wal en aanlegpaats tussclien het Ziekenhuis en
de Huizumerbrug f 6250.
Na lezing van het opgemerkte bij het rapport en de memorie
van beantwoording, geeft de heer Rengers te kennen, (lat hij
door de beweegredenen door B. en W. in hunne memorie voor
de noodzakelijkheid aan het werk aangevoerd, niet overtuigd is
geworden dat de bedenkingen van rapporteurs tegen deze uit
gaaf als min juist zijn te beschouwen. Hij acht de tegenover
gelegen wal voor het beoogde doel althans voorloopig bruikbaar
en bovendien dc voorgestelde uitgaaf komt hem te hoog voor;
hij beschouwt die als eene uitgaaf van betrekkelijke weelde, en
daarom wenscht hij die dit jaar niet te doen. Een der stoom-
booteu heeft bereids zijne vaart gestaakt en het zal de vraag zijn
of de andereu het op den duur zullen uithouden. Spr. wenscht
dus de zaak tot een ander jaar uittestellen.
De lieer Gorter denkt er eveneens over. Voor weinige
dagen waren er nog vier booteu in de vaart, voortaan zullen cr
drie booten wezen en voor deze is er voldoende plaats aan den
steenen wal waar ze nu liggen. De voorgenomen verbetering
heeft nog dit bezwaar, (lat de wallen te hoog zijn en men ge
noodzaakt zal wezen eene trede aan te brengen die dienen moet
voor opgang tot den begancn grondin dat geval zullen die
booten niet gelijk liggen met den beganen grond en dit is een
groot bezwaar. Dat bezwaar bestaat niet aan den overkant waar
bovendien nog genoeg gelegenheid is tot plaatsing der booten
bij mogelijke uitbreiding des noodig zou men die kunnen plaat
sen langs den grachtswal, waar ook genoegzaam gelegenheid be
staat om spoedig het centrum der stad te genaken.
Dc heer Brimger wenscht den onderwerpelijken post gaarne te
behouden en tot de uitvoering van het werk overtegaan. Het
is waar een der stoombooten heeft zijne dienst gestaakt, maar er
zijn er nog drie, en dit aantal kan heel goed geplaatst worden
tegen den wal bij het Ziekenhuis, welke wal boven dien zeer
verbetering cischt. Spr. wenscht den tegenwoordigen toestand niet
te bestendigen; de bestaande hoogc wal waarop door den heer
Gorter is gewezen geeft bij de uitvoering geen bezwaar en zal
blijken dat de toegang van- en tot de stoombooten, daardoor
geenerlei belemmering zal ondervinden. Spr. acht het beweerde
van B. en \V. opzigteus den toegang langs de Wirdumerpoorts-
brug zeer juist; dc ondervinding heeft geleerd dat daar ter plaat
se des Vrijdags veelal eene opstopping plaats vindtwelke te
vermijden wel wcnschelijk schijntinderdaad, komt de beoogde
verbetering tot stand, dan zal men veel hebben gewonnen.
De Voorzitter wenscht tot ondersteuning dezer zaak aan te
voeren, dat de omstandigheid dat men heeft te voorzien in eene
aanlegplaats voor drie op de stad varende stoombooten, eene
aanleiding te meer is geweest voor de verbetering van den be-
wusten wal, waaromtrent reeds vroeger bij den Raad sprake is
geweest. Daarom is aan den architect opgedragen de noodige
plannen te ontwerpen waaraan door dezen ambtenaar i9 voldaan.
Spr. houdt zich overtuigd dat het voorgestelde niet alleen voor
Bijvoegsel tot de Provinciale Friesche Courant.
de stoombooten maar ook voor den handel in het algemeen, eene
lang gevorderde verbetering zal te weeg brengen en als zoodanig
is het geene uitgaaf van luxe maar van wezenlijke behoefte
waarvoor men, ai is het cijfer hoog, niet mag terugdeinzen.
De heer OosterRoff acht de uitvoering wel wenschelijk doch
in dat geval is waarschijnlijk eene leening onvermijdelijk, en om
die voor te komen wenscht hij de uitvoering op te schorten tot
dat de gewone middelen daartoe genoegzaam blijken te zijn.
De Voorzitter zegt, dat gevoelen zeer te respecteren doch
niet voorbij te kunnen van dienaangaande op te merken, dat de
uitvoering dan wel heel lang op zich zal laten wachten.
De heer Bloembergen bevestigt het laatst aangevoerde. Het
ligt in bet begrip van een doelmatig gemeentelijk finantiewezen,
om een deel der gewone inkomsten te doen strekken tot uitvoe
ring van buitengewone werken dit principe is dan ook bij de
regeling van het belastingstelsel der gemeente gehuldigd en het
bedrag daarvoor op ƒ10,000 gesteld, terwijl er zelfs stemmen op
gingen, om daarvoor een bedrag van 15,000 te bestemmen.
Dc aangenomen posten van buitengewonen aard bedragen nu
ongeveer 5000, hierbij het voorgesteld bedrag van 6250, dan
geeft dit geen bezwaar waardoor men zich gebonden zou moeten
achten en tot verwerping van den post zou dienen te besluiten.
De Voorzitter brengt nu in omvraag het voorstel der com
missie van rapporteurs, om art. 10 te roijeren; dit wordt af
gestemd met 12 tegen 6 steramen (die van de heeren Gorter,
Suringar, Tigler Wijbrandi, Oosterhoff, de Haan en Rengers).
Vervolgens is het voorstel, om de post te behouden aangenomen
met 14 tegen 4 stemmen (die van de heeren Gorter, Suringar,
Oosterhoff en de Haan.
De Voorzitter sluit hierop de vergadering.
VERSLAG van het verhandelde in de vergadering van
den Gemeenteraad van Leeuwarden, gehouden in
den namiddag van Donderdag den 15 November
1866.
Aanvankelijk 14, later 16 leden aanwezig. Afwezig warende
heeren Bruinsma, Gorter, Hommes, de Haan en Verwijs.
lo. Na de opening der vergadering op het bepaalde tijdstip
door den Voorzitter de heer Zeper, is het eerst aan de orde de
bij het 2e lid van art. 50 der gemeentewet, bevolen tweede stem
ming over het amendement van den Voorzitter op het voorstel
van de commissie van rapporteurs, benoemd door de sectien van
den Gemeenteraad voor dc begrooting der inkomsten en uitgaven
der gemeente Leeuwarden voor het dienstjaar 1867, tot vermin
dering van art. 6, afd. I, Ille hoofdstuk. Bezoldiging van de klok
luiders, welk amendement de strekking heeft te besluiten het lui
den van de avondklok te doen voortduren, en waarover in de
op heden voormiddag gehouden vergadering de stemmen hebben
gestaakt.
Op nieuw in stemming gebragt zijnde, is dit amendement ver
worpen met 8 tegen 6 st. die der heeren Zeper, Bloembergen, de With,
Bolten, Suringar en van Sloterdijck). Daarop is het voorstel der
commissie van rapporteurs, om die post te verminderen tot op
75 met 9 tegen 5 stemmen aangenomen. Tegen stemden de
heeren Zeper, Bloembergen, de With, Bolten en Suringar.
2o. Voorts is overgegaan tot de voortzetting der behandeling
van de gemeentebegrooting voormeld. Hoofdst. Ill, afd. VI,
art. 11. Verbetering van het Jacobijner Kerkhof 2990.
Nadat hieromtrent was gelezen het opgemerkte bij de betrek
kelijke stukken, zoo van de commissie van rapporteurs als van
B. en W., zegt de Voorzitter, dat er nog veel zou zijn aan te
voeren ten betooge der noodzakelijkheid tot verbetering van dezen
weg. Hij althans heeft de overtuiging, dat die verbetering on
vermijdelijk is.
De heer Suringar het wensckclijke der verbetering erkennende,
63
