Vergadering van Dinsdag 13 Januari 1891.
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van Dinsdag 13 Januari 1891.
1
Tegenwoordig 18 leden.
Afwezig met kennisgeving de heeren J. van der Scheer
Mr. J. C. Meijer en R. H. Dijkstra.
Voorzitter de heer P. Lycklama a Nijeholtburgemeester
die de vergadering opent met de volgende toespraak
Mijne Heeren
In deze eerste samenkomst in het nieuwe jaar zij het mij
vergund een enkele gedachte te wijden aan het jaar, dat voorbij
is en mijne beste wenschen uit te spreken voor de toekomst.
1890 zal in de geschiedenis van ons Vaderland steeds een
droevige herinnering opwekken.
De dood van den laatsten mannelijken afstammeling uit het
geliefde vorstenhuis stempelt den afgesloten tijdkring tot een
jaar van groote beteekenis voor onze historie.
Moge liet behoud van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina
en de zegenrijke regeering van H. M. de Koningin Regentes
Nederland vergoeding schenken voor het geleden verlies.
Ook in menig gezin zal de herinnering aan 1890 een droe
vige zijn.
In de eerste maanden van dat jaar toch eischte de alom
heerschende griep of influenza ook in deze gemeente vele offers.
Tegelijk met de griep kwamen vele gevallen van mazelen
voor en het sterftecijfer in Januari en Februari was buiten
gewoon hoog.
Het verheugt mij intusschen te kunnen constateeren, dat wij
alle leden van den raad hebben mogen behouden.
In den loop van dit jaar zal het getal raadsleden met twee
moeten worden vermeerderd tengevolge van den uitslag der
volkstelling.
De verkiezing van de nieuwe leden zal plaats hebben tege
lijk met de gewone verkiezing in Juli a.s.
Ook in het personeel der gemeentelijke ambtenaren en be
dienden heeft weinig verandering plaats gehad, tenzij bij de
verschillende takken van onderwijs.
Het doet mij genoegen met lof te kunnen gewagen van het
gedragden ijver en de toewijding der gemeentelijke ambte
naren en bediendendie zich allen naar hun vermogen kwij
ten van de hun opgedragen taak.
Gaarne breng ik te dezer plaatse ook een woord van hulde
voor den arbeid van zoovele commissiën en colleges die, geen
ambtenaren der gemeentebelangeloos hun tijd en zorg be
steden aan de instandhouding der gemeentelijke instellingen.
De bevolking van Leeuwarden nam in 1890 weder met 200
toe en bedroeg bij het einde van het jaar 30600.
Het getal der overledenen was 625 en dat der geboorten 824.
Er werden 221 huwelijken voltrokken.
Wanneer we het handelsverkeer in 1890 voor deze gemeente
nagaandan is de uitslag niet ongunstig.
Aan "de waag werd gewogen 1.885976 kilo boter tegen
1.875,650 in 1889, en
De aanvoer van kaas bedroeg in 1889 688,556, doch in 1890
614,833 kilogram.
Het getal beursbezoekers was ongeveer even groot als in
het vorige jaar. De opbrengst is een weinig meer dan bij de
begrooting werd geraamd.
Op de veemarkt werden aangevoerd 153,998 stuks vee tegen
147,457 in 1889, alzoo in 1890 6541 stuks meer.
De korenmeters-wegers evenwel hadden minder graan te
verwerken dan in het vorig jaar; in 1889 bedroeg het getal
hectoliter 262029 en in 1890 235190.
De omzet bij het agentschap der Ned. bank vermeerderde
belangrijk.
In 1889 werd gedisconteerd 11.919.504,82en in 1890
12.487,217,52L
De beleeningen bedroegen in 1889 2.992,400.
in 1890 - 3.385,100.
Ook het postverkeer ging vooruit. De eindcijfers der ver
zonden en der uitbetaalde postwissels beide ongeveer een half
millioen bedragendevermeerderden het eerste met ruim
34000,— het tweede met ruim ƒ54000,—.
Het aantal verzonden en ontvangen telegrammen was mede
liooger dan in het jaar te voren.
In de postspaarbank alhier werd ingebracht ƒ116.631,921,
tegen ƒ106.937,80 in 1889 en terugbetaald ƒ93.341,98 tegen
ƒ82.547,031 in 1889.
In de Spaarbank van 't Nut alhier, welke de rente voor de
ingebragte gelden heeft verlaagd tot 31 pCt., werden in 1890
ingebracht ƒ238.095,23 en terugbetaald 261.248,02beide cij
fers zijn lager dan in 1889.
Het getal deelnemers vermeerderde met 674.
De bank van leening heeft over 1890 wederom met verlies
gewerkt.
Door de wijziging van het reglement zal in het vervolg ech
ter zeer vermoedelijk dit verlies niet meer voorkomen.
De exploitatie der gemeente-reiniging heeft gunstiger resul
taat opgeleverd, dan aanvankelijk verwacht werd.
De opbrengst overschrijdt de raming met ongeveer 4000.
Ook de exploitatie van de gasfabriek leverde bevredigende
uitkomsten op.
Het getal gasverbruikers klom tot 1402.
De sommen voor de brandweer toegestaan waren voldoende
tot bestrijding der uitgaven.
De begrooting van uitgaven der stadsarmenkamer zal vermoe
delijk niet worden overschreden niettegenstaande de influenza
in Januari den vroeg ingevallen winter en de aanhoudende
strenge vorst op het einde van 1890.
De uitgaven van het burgerlijk armbestuur zouden echter
aanmerkelijk stijgen indien niet door de verschillende com
missiën en particulieren alles werd gedaan wat mogelijk is om
in. den nood der behoeftigen te voorzien.
De kerkelijke instellingen van weldadigheid, het bestuur van
het Sint-Anthonij gasthuis, de vereeniging tot verbetering van
armenzorg, de commissie tot werkverschaffing, de vereeniging
Patrimonium en de goede gezindheid der ingezetenen werkten
als om strijd mede tot verzachting van het leed, door dezen
barren winter te weeg gebracht.
Wij mogen onze gemeente gelukkig rekenen, dat zij bevrijd
bleef van werkstakingen en de nadeelige gevolgen daaraan ver
bonden.
De openbare orde werd in 1890 niet verstoord.
Bij groot verschil van meening op kerkelijk en staatkundig
gebied, blijft de goede geest onder de ingezetenen bewaard.
Het openbaar gezag heeft voorts getoond dat het door ge
paste maatregelen van voorzorg aan de burgerij rust verzeke
ren kan, als er aanleiding tot verstoring daarvan moet worden
voorondersteld.
Met veel succes werd in Juli 1890 alhier gehouden het Con
gres der Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering van Nij
verheid en de daaraan verbonden tentoonstelling van verschil
lende voortbrengselen van nieuwe takken van industriein
Friesland beoefend.
De Maatschappij van schilder- en teekenkunst gaf wederom
gelegenheid, kennis te maken met de kunstproducten van mees
ters op dit gebied. Door subsidiën van provincie en gemeente
en door de milde bijdragen van particulieren mocht het Friesch
genootschap van geschied-, oudheid- en taalkunde er in slagen,
uitvoering te geven aan het denkbeeld om het museum belang
rijk uit te breiden.
De Friesche maatschappij van landbouw hield een groote
keuring van paarden op 1 September ter gelegenheid van den
verjaardag van H. K. H. prinses Wilhelminathans onze Ko
ningin welke dag overigens ook met opgewektheid werd ge
vierd.
Door Uwe vergadering werden belangrijke voorbereidende
maatregelen genomen om Leeuwarden te verbinden met de
grootscheepsvaarwaters der Provincieen zoodoende handel en
verkeer te bevorderen.
Gij deelt zeker allen met mij den wenschdat de onder-
