I^JErS» 'HL 'A U. "v^gT
30
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 Maart 1901.
op de teekening verbeterd en is een taxatie-rapportover- dan toch nog op no. 1018 een aardige winst, die de ge-
gelegd daaruit blijkt nudat de terreinen van welke meente echter niet kan maken maar daarmede is haar
vroeger en ook thans nog, ruiling met gesloten beurzen dan ook genoeg welwillendheid bewezen,
wordt voorgesteld, respectievelijk waard zijn 3 en 1.20 Daar spr. derhalve van meening is, dat de verplaatsing
per centiare
Spr. betreurt hetdat burgemeester en wethouders niet
alleen geen aanleiding hebben gevonden om met die
taxatie rekening te houdenintegendeel hun voorstel on
veranderd hebben verdedigd en gehandhaafd.
De heer Beekhuis wees vroeger reeds op de wensche-
lijkheid, om terrein beschikbaar te hebben ten einde de
brugwachterswoning te kunnen verplaatsenmaar spr.
gaat in deze met den heer Jansen mede, als deze zegt,
dat voorlangs dat huisje genoeg ruimte isen bovendien
voor mogelijke verplaatsing daarvan, het voor de gemeente
reserveeren van het aan te ruilen terrein onnoodig is
daar de onmiddelijk er naast gelegen opslagplaats nog alle
ruimte aanbiedt.
Spr. kan zich niet begrijpen, dat burgemeester en wet
houders zoo gesteld zijn op het aan te ruilen terrein
immers, ook voor kweekerij is het, met het oog op de
Westenwindeneene zoo ongunstig mogelijke plaats
ander, veel beter terrein is aan de Zuidkant der stad te
vinden.
Een ander bezwaar tegen de verplaatsing van de kwee
kerij naar het aan te ruilen perceel is gelegen in het ge
vaar om de plaatswaar de trambaan den Singel recht
hoekig snijdt, met veel boomen te beplanten. Overal toch,
waar een tram- of spoorweg een weg kruist, moet het
terrein zooveel mogelijk open zijn, opdat men den nade
renden tram zal kunnen zien en nu zal eene kweekerij
van jonge boomen aldaar het uitzicht op dat gevaarlijk
kruispunt zeer moeten belemmeren.
van de kweekerij naar luwer oord noodzakelijk is en er
geene bezwaren zijn om in te gaan op den oorspronkelij-
ken wensch der Maatschappij stelt hij voor„aan de
„Ned. Tramweg-Maatschappij te berichten, "zulks in ant-
„woord op hare vraag van 30 October 1900 tegen wel-
„ken prijs het perceel kadastraal bekend gemeente Leeu
warden sectie D no. 1018 in eigendom van de gemeente
„te verkrijgen is, dat die koopprijs is 4091.45 benevens
„de kosten der acte van overdracht en van de te naamstelling
„en dat de Maatschappij zich dienaangaande vóór 1 Mei
„e.k. zal hebben te verklaren, zullende het perceel binnen
„een maand na die verklaring door de gemeente ont
ruimd zijn."
Dit voorstel voldoend ondersteund wordende, komt in
behandeling.
De Voorzitter oordeelt dit voorstel van den heer van
Ketwich Verschuur niet als amendement, maar als tegen
voorstel van dat van burgemeester en wethouders te moeten
beschouwen en derhalve aan dit laatste de prioriteit te
moeten geven. Wordt dit verworpen dan komt dat van
den heer van Ketwich Verschuur aan de orde.
De heer Haverschmidt had iets dergelijks willen voor
stellen.
Zijne zienswijze over deze zaak is onveranderd gebleven.
Hij wenscht verkoop maar geen ruiling, want het bezit
Vooral is de aandrang tot de aanruiling van dezen grond van den driehoek komt hem ongewenscht voor. Wanneer,
zoo vreemd, daar. gelijk de opzichter Bosma verklaart, ondanks het politietoezicht, de schade gemiddeld 80 per
er een voor kweekerij uitstekend door de huizen van de .jaar bedraagt op het oude terrein zal het op het nieuwe
Schrans beschut terrein disponibel is aan de Huizumerlaan; weinig minder zijn. Aan het toezicht van den brugwach-
een gedeelte van dat terrein is in gebruik bij de Friesche ter hecht spr. weinig waarde, want de woning heeft geen
Tuinbouwvereenigingdie voor haar doel toch wel naar ramen aan die zijde en het ontvreemden van geheele
eene geschikte plaats zal hebben uitgezien. j boomen zal wel 's nachts geschieden.
Van den aldaar door de gemeente verhuurden grond kan Ook voor de woning is het terrein niet noodig. Het
een derde pondemaat voor de kweekerij worden afgenomen, i huis staat niemand in den weg en kan desnoods te zijner
'tgeen een mindere opbrengst geeft van slechts 15 dat tijd nog heel wat meters achteruit worden geplaatst,
terrein is bovendien omgeven door breede slooten, slechts Met den heer Jansen is spr. het eens, dat de berekening
is een hek noodig om het vee van een naburig perceel van burgemeester en wethouders-zonderling is. Wanneei
te keeren. men toch een stuk land bezit, dat als bouwterrein een
De verplaatsing van de kweekerij naar dat terrein zou j waarde heeft van 3510 gulden en men ziet zich genoodzaakt
kosten ƒ878.95 evenwel vindt spr., dat men bij verkoop de daarop gevestigde kweekerij ten koste van 925 gulden
van het perceel aan den Westersingel die kosten niet te verplaatsen, dan dient dat bedrag eveneens vergoed,
geheel in rekening kan brengen aan de Maatschappij, daar Ook de post van 1000 gulden als gekapitaliseerde mindere
het hek staande om de tegenwoordige kweekplaats zeer schade maakt op spr. een vreemden indruk,
debiel is en het dus niet zou aangaan dat de gemeente Nu moge het waar zijn, dat de Tram-Maatschappij aan
uit deze omstandigheid voordeel sloegde begrootte som J den heer Wassenaar per pondemaat berekend, een hoogen
voor een nieuw hek a 297.50 moet dus daarvan wor-
den afgetrokken. Wil de gemeente dus het terrein afstaan
en daarbij niets verliezen, dan moet behalve de getaxeerde
waarde van den grond nog betaald worden ƒ878.95
297.50 581.45.
Spr. laat voor rekening van burgemeester en wethouders
de in het laatste voorstel opgemaakte balansdie tot
sluitpost krijgt eene som van 181 welk bedrag aan
de Maatschappij zou worden geschonken wegens aan de
gemeente betoonde welwillendheid, het resultaat van een
gegoochel met cijferszoo absurd dat hij er niet verder
over zal spreken.
Tot op zekere hoogte wil hij medegaan met burgemeester
en wethouders voor zooveel betreft het betoonen van eenige
tegemoetkoming aan de Maatschappij door haar in 't bezit
van het gevraagde terrein te doen geraken.
Als men het terrein nu verkoopt voor 3510 of 3
de centiare, vermeerderd met 581.45 n.l. de kosten
van verplaatsing der kweekplaats, en de Maatschappij dan
hare landen nos. 261, 264 en 1018 tegelijk verkoopt, dan
gelooft spr., dat dit zal geschieden tegen een eenheidsprijs
van niet veel minder dan 5 de Maatschappij behaalt
prijs heeft moeten betalenper centiare wordt het weer
van de hand gedaan en niemand zal beweren, dat de ge
meente aan 3 gulden voor haar vierkant terreinwaarop
ruimte voor 6 heerenhuizen, te veel ontvangt.
Sprekers welwillendheid ten opzichte van de tram gaat
niet zoo ver, dat hij het terrein voor een appel en een
ei wenscht af te staan en hij sluit zich daarom bij den
vorigen spr. aan.
De heer Konter zal niet veel toevoegen aan hetgeen
door de vorige sprs. is in het midden gebracht, daar hij
vrijwel met hen kan medegaan. Hij had een amendement
op het voorstel willen indienen, om te komen tot ruiling
met bijbetaling van de meerwaarde der gemeentegrond
a 1.80 per M'. en van 925 voor vergoeding dei-
kosten verbonden aan de verplaatsing der kweekerij.
Wordt echter het beweren der vorige sprs., dat de ge
meente het in ruil aangeboden terrein best kan missen,
niet weerlegd, dan zal hij gaarne medegaan met het
voorstel van den heer van Ketwich Verschuur.
Ook hij moet opkomen tegen de wijze, waarop door
burgemeester en wethouders de rekening is opgemaakt.
Verslag van de handelingen van don gemeenteraa
Zoowel in het adres der maatschappij als in het voorstel
van burgemeester en wethouders wordt er op gewezon,
dat de maatschappij veel duur land heeft moeten koopen,
terwille van de door het gemeentebestuur gewenschte,
gewijzigde richting. Tot welken prijs dit land is gekocht,
wordt echter niet gezegd. Het wil spr. dan ook voor
komen, dat niet is aangetoond, dat de maatschappij daar
door schade heeft geleden.
Voorts wordt tot zelfs de waarde der beschadigde
boompjes gekapitaliseerd en in het voordeel der rekening
van de Tramweg-Maatschappij gebracht; maar dan mag
men daar tegenover er ook wel op wijzen, dat de gemeente,
door mede te werken tot het voor de maatschappij geschikt
maken van meer dan een hectare bouwteirein, den ver
koop van haar eigen bouwterreinen benadeelt.
De heer van Messel heeft zich in de vergadering van
22 Januari j.l. verklaard tegen 't voorstel van burgemee
ster en wethouders, en blijft zijn toen ingenomen stand
punt nog meer handhaven, omdat uit de motieven, thans
door burgemeester en wethouders aangevoerd, duidelijk
blijkt, dat zij een meer dan welwillend oor verleenen aan
de belangen der maatschappij.
Hij zou hierin gaarne medegaan, wanneer het de belan
gen betrof der exploitatie der tram maar daar, waar
burgemeester en wethouders van den Raad vragen eene
bijzondere toegevendheid, om de maatschappij voor even-
tueele schade te vrijwaren bij den verkoop van hare vroe
ger gekochte terreinen, wil hij niet mede werken.
Wat nu ten slotte de becijfering aangaat, sluit hij zich
aan bij de vorige sprs., deze is werkelijk curieus bij het
lezen daarvan kon hij een glimlach niet onderdrukken,
en is 't volkomen juist, wat door den heer van Ketwich Ver
schuur daaromtrent is in 't midden gebracht, dat hierbij
de haren van den koopman te berge rijzen
Vooral de kapitaliseering der 1000. Wil men een
parallel trekken, dan komt spr. met het volgende voorbeeld
Iemand gaat naar een kapitalist, belooft hom jaarlijks
500 rente, ontvangt daarvoor J 10000 zonder de ver
plichting ze terug te geven.
Het stelsel in het voorstel van den heer van Ketwich
Verschuur neergelegd is z.i. juist en daarom zal spr. dan
ook daaraan zijn stem geven.
De heer Feitz komt ter vergadering.
De heer Beekhuis erkent, dat hij, na de verschillende
sprekers gehoord te hebben niet veel vertrouwen heeft
dat het voorstel van burgemeester en wethouders zal wor
den aangenomen. Hij oordeelt echter de aangevoerde
grieven voor een groot deel onbillijk en uitdrukkingen als
„gegoochel met cijfers" geheel misplaatst. Vooreerst ver
zoekt hij den sprekers zich te willen herinneren dat het
denkbeeld om cijfers te noemen niet van burgemeester
en wethouders is uitgegaanmaar van den Raad. Het
standpunt van burgemeester en wethouders is steeds ge
weest, dat de Raad eene welwillende houding tegenover de
Maatschappij moest aannemen omdat die zich een groot
offer had getroost, geheel vrijwillig en in het belang der
gemeente; de gemeente was dus, naar hunne meening
moreel verplicht in dezen zooveel mogelijk aan de Tram
weg-Maatschappij tegemoet te komen.
Dit denkbeeld zelf is in de vorige vergadering niet
weersproken gewordenmaar men wilde enkel vooraf
weten, hoeveel die opoffering aan de gemeente zou moeten
kosten.
De daarop door burgemeester en wethouders benoemde
deskundigen op wier bekwaamheid wel niet zal zijn af
te dingen hebben de perceelen als bouwterrein geschat
op respectievelijk ƒ3 en 1.20 per centiare. Aan de
hand van die cijfers hebben burgemeester en wethouders
hun voorstel toen nog eens overwogen, waarvan het resul
taat is, dat zij persisteeren bij hun oorspronkelijk voorstel
omdatnaar hun oordeelhet finantiëel offer voor de
gemeente niet te groot is.
van Leeuwarden, van Dinsdag 26 Maart 1901.
Omdat de Raad eene berekening van het finantiëel offer
heeft gewenschthebben burgemeester en wethouders in
eene nadere nota eenige becijferingen gegeven en nu is
het de vraag, of deze de daarop geoefende kritiek billijken.
Aanmerking is vooreerst gemaakt op den aftrek van de
925, inplaats dat die som is gevoegd bij de 3510.
Deze aanmerking acht spr. geheel onjuist. Immers,
waar vaststaat, dat bij verkoop van het perceel no. 1018
de kweekerij zal moeten worden verplaatst, wat 925
kost, daar zou de gemeente bij publieken verkoop van
dat perceel eene som van 925 moeten bedingen boven
den koopprijs.
Natuurlijk zouden nu de gegadigden een bedrag van
925 aftrekken van den koopprijs, dien zij hadden willen
besteden indien dat bezwaer hun niet was opgelegd.
En nu de becijfering van 1000 voor gekapitaliseerde
mindere schade aan de kweekerij.
De opzichter der plantsoenen geeft op, dat in 1900
92 schade aan de kweekerij is, berokkend door gebrek
aan toezicht. Daar het mogelijk is, dat de schade in dat
jaar misschien buitengewoon hoog is geweest, nemen bur
gemeester en wethouders eene gemiddelde aan van 80.
Dat het toezicht van den brugwachter het vernielen ten
zeerste zal beperken is duidelijk, toch hebben zij het ver
lies, na de verplaatsing der kweekerij, nog gesteld op 30
per jaar. Het verbeterde toezicht zou dus de gemeente
een jaarlijksch voordeel van 50 bezorgen. Kan men
het nu eene verkeerde becijfering noemen, als men de
50 mindere schade, die verwacht mag worden, kapita
liseert Te kapitaliseeren tegen den penning 20 is niet
overdreven, daar het eerder in overeenstemming met den
huidigen rentestandaard was geweest de penning 25 als
maatstaf te gebruiken.
Verder hebben de sprs. geheel geignoreerd, dat de
maatschappij door het bezit van ons perceel in staat zal
zijn eene betere bouwwijk te maken, wat voor de gemeente
van groot belang is, een belang dat niet onder cijfers is
te brengen.
Insgelijks wordt het belang van eene mogelijke uitbrei
ding of verplaatsing van de brugwachterswoning geheel
ter zijde gesteld.
Spr. wil zich houden aan het cijfer door de deskundi
gen genoemd als waarde van het bouwterrein en niet
maar willekeurig een som van 5 daarvoor in de plaats
stellen. Het terrein kan nu wel voor de Maatschappij
toevallig groote waarde bezitten omdat zij den omliggen-
den grond bezitmaar de publieke marktwaarde kan niet
grooter zijn dan het door de taxateurs genoemde.
Gaat men af op die relatief grootere waarde en haalt
men dus van de Maatschappij wat van haar te halen valt,
jadan kan men gerust een hoogeren prijs voor het ter
rein vragen, maar spr. oordeelt, dat men moreel verplicht
is een anderen gedragslijn tegenover de Maatschappij te
volgen.
Enkele sprekers hebben gewezen op het perceel aan de
Huizumerlaan ongetwijfeld biedt dit onderscheidene voor-
deelen aan maar daartegenover staat, dat die grond ver
uit de buurt ligt de werklieden dus tijd verliezen om er
heen te gaan wat financieel ook nadeelig is en gekapita
liseerd ook weer een aardig bedrag uitmaken zou.
Het bezwaar door den heer van Ketwich Verschuur
geopperddat door verplaatsing der kweekerij op het
terrein achtpr de brugwachterswoninghet uitzicht op
naderende trams zou worden belemmerd, acht spr. ten
slotte niet grootdaar dit gevaar nog te meer bestaat
wanneer op dat terrein huizen verrijzen.
De heer Hijlkema is inmiddels ter vergadering ge
komen.
De heer van Ketwich Verschuur zegtdat onjuist is,
dat bij aanneming van zijn voorstel van de Maatschappij
gehaald wordtwat er van te halen isintegendeel de
welwillendheid bekleedt daarbij nog een groote plaats. Het
terrein is getaxeerd, onafhankelijk van het eigendom der
