8
derheid van de PvdA uitspraken dat peuterspeelzaal werk in principe vrijwilligerswerk is en wij dus niet
moeten streven naar verdere betaling van de peuterleidsters.
Nou ja, ik kan nog wel een tijd doorgaan met dit soort voorbeelden. Dat zal ik niet doen. Door de
reuze ommezwaai die zo nu en dan wordt gemaakt lijkt het er bij tijd en wijle op alsof het CDA/PvdA-
koppel het licht heeft aanschouwd. Maar goed, het is een ommezwaai ten goede en voorlopig geven wij
het college wat dit punt betreft dan ook het voordeel van de twijfel.
Naast de vele punten die in dit collegeprogram onze steun de komende jaren in ieder geval zullen
krijgen, zijn er toch ook tal van punten die wij missen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de in onze ogen
zo belangrijke overdracht van bevoegdheden aan buurten, een gemeentelijk vredesbeleid met punten als
kernwapenvrij Leeuwarden, afbouw van de vliegbasis en het afwijzen van een atoomschuilkelderpro-
gramma, uitspraken over de Oostergoweg, initiatieven om bij het rijk een alternatieve aanwending van
de huidige investeringspremieregelingen te bepleiten, voorstellen die de voor een goed werkgelegen
heidsbeleid benodigde greep op het bedrijfsleven vergroot, uitbreiding van het voetgangersgebied in de
binnenstad, en zo zijn er meer punten. Er zijn ook tal van punten die wij erg vaag vinden blijven en
waar het college straks nog alle kanten mee op kan, zoals bijvoorbeeld de uitspraak dat het Lijempf-
terrein betrokken dient te worden in de visie op kantorenbouw, de uitspraak dat over privatisering pas
beslist wordt nadat gemeentelijke activiteiten op efficiency en financieel beleid doorgelicht zijn, het
bewerkstelligen van een gunstig vestigingsklimaat - wat dat dan ook moge zijn -, het ondersteunen van
het streven naar maatregelen tot vermindering van geluidsoverlast van de vliegbasis, het bij voorkeur
niet houden van vergaderingen tussen 5 en half 8, het grote waarde hechten aan privacy bij personenre-
gistratie en persvoorlichting door de politie, na evaluatie van de welzijnsplanning onderzoeken of be
paalde vormen van decentralisatie kunnen worden toegepast. Kortom: vaag, de beslissingen moeten nog
worden genomen, zoals het er nu staat kun je er alle kanten nog mee op. Maar vooral vinden wij vaag
in dit program dat tal van politieke keuzes, die ongetwijfeld moeten worden gemaakt om dit ambitieuze
program te realiseren - ambitieus in die zin dat er ondanks bezuinigingen nieuw beleid zal worden ge
voerd -, vooruit zijn geschoven. Weliswaar worden daarvoor prioriteiten en uitgangspunten aangedra
gen, maar het werkelijke gevecht als het gaat om gevestigde belangen moet nog worden gevoerd. Juist
met betrekking tof die keuzes, als bijvoorbeeld een sluitende begroting handhaven ten koste van nieuw
beleid en belastingverhoging ten gunste van nieuw beleid, is dit program onduidelijker als de PvdA in
de verkiezingstijd met haar zogenaamde realistische financiële plaatje was. Het betekent dat datgene
wat wij zo tegen hebben op een eendrachtige samenwerking van links en rechts - onnodige compromissen
sluiten, fundamentele politieke tegenstellingen overbruggen in een harmonieus overleg en fracties te
gensputterend meeslepen in de compromissen - ook straks weer zal plaatsvinden. Ook straks zal onge
twijfeld een voortvarend progressief beleid gefrustreerd worden door de samenwerking met het CDA, een
partij die zich helemaal niet ten doel stelt - links doet dat wel - de bestaande maatschappelijke ver
houdingen te doorbreken.
Naast de punten die wij missen en die wij vaag vinden, zijn er ook een aantal punten waar wij niet
mee kunnen instemmen. Ik noem daarvan bijvoorbeeld een eventuele verdere verhoging van de gemeen
telijke belastingen en, onder het huidige financiële Haagse bewind, het blijven nastreven van een slui
tende begroting.
Conclusie: Ondanks het feit dat u de komende jaren voor tal van voornemens onze steun zult kun
nen verwachten en dat wij vertrouwen in dit program zouden hebben op een groot aantal punten als wij
het mee zouden uitvoeren, staan wij, door de vele punten die wij missen, door de vele vaagheden
waarvan wij maar moeten afwachten hoe het uitpakt en door het feit dat wij mede gezien het verleden
weinig vertrouwen hebben in de uitkomsten met betrekking tot die punten in de PvdA/CDA-samenwer-
king, blanco tegenover dit college. Zo zullen wij dan ook stemmen. Voor alle duidelijkheid stel ik er
nog wel prijs op op te merken dat het natuurlijk niet gaat om bezwaren tegen de voorgestelde personen.
Mevrouw De Jong: Ik wil beginnen met nogmaals te benadrukken het jammer te vinden dat de PvdA
geen enkele poging heeft gedaan met links tot een gesprek te komen. Van meet af aan was duidelijk dat
de kaarten waren geschud en de troeven onderling waren verdeeld tussen PvdA en CDA. Ik blijf het een
gemiste kans van de PvdA vinden, vooral omdat van de 15 fractieleden er 7 in eerste instantie een der-
gelijk gesprek met PAL prefereerden. Het blijft overigens voor mij wel een vraag hoe hard deze wens
van de 7 PvdA-fractieleden was, afgaande op de uitlatingen van de naar voren geschoven kandidaat
wethouder. Hij liet weten er grote twijfels aan te hebben of zo'n gesprek resultaat zou hebben geboekt
en of er met PAL wel afspraken zouden kunnen worden gemaakt over het uitgangspunt van een sluitende
begroting. Helaas is dat gesprek er niet geweest, dus de uitkomst hebben wij niet. Van de twee coali
tiepartijen had één partij een volwaardig beleidsprogramma. Ik ben blij te mogen constateren dat dat
programma de leidraad voor dit collegeprogram is geweest, omdat het PvdA-programma en het beleids
9
programma van D'66 op essentiële punten veel gelijkenis vertonen. U begrijpt dan ook dat ik dit colle
geprogram als zeer positief waardeer.
Ik loop even het programma door. Dat de grootste fractie heeft onderkend dat de niet in het college
vertegenwoordigde fracties een informatie-achterstand hebben en wil streven naar een goede en tijdige
informatie, is door D'66 heel positief aangemerkt. Wij zijn dan ook blij dat een en ander in dit colle
geprogram is opgenomen. Verder onderschrijft D'66 dat er tegenover structurele verminderingen van in
komsten structurele bezuinigingen moeten staan en dat er op dit moment wordt gekozen voor een sluiten
de begroting. Ook D'66 heeft steeds gepleit voor bezuinigingen en herwaardering op basis van politieke
uitgangspunten, die door de raad worden vastgesteld. Dan kom ik bij de criteria die gelden voor toede
ling van de schaarser wordende middelen: de zwakkeren en minst draagkrachtigen moeten zo veel moge
lijk worden ontzien; werkgelegenheidseffecten moeten bij de beleidsvorming extra zwaar wegen; de
vergroting van zeggenschap van mensen over hun eigen woon-, werk- en leefsituatie en het emancipa
tieproces van met name de vrouw moeten worden voortgezet. D'66 onderschrijft dit volkomen.
Bij de gemeentelijke inkomsten lees ik: "Verhoging van belasting en andere lasten van de burgers
wordt tot het uiterste beperkt. Naar mijn idee een goedkope zinsnede, want het besluit van die ver
hoging van belasting van de burgers is immers bij de herwaarderingsoperatie in principe al genomen.
D'66 was en blijft hiervan een tegenstander, voor ons is het plafond duidelijk bereikt. Het principebe
sluit hiertoe is in feite al genomen en daarom onderschrijft D'66 dat voor gemeentelijke heffingen en
belastingen waar mogelijk het principe geldt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen.
Het heeft mij bijzonder verheugd te constateren dat ook het CDA dit uitgangspunt onderschrijft.
Waar mijn partij bijzonder mee is ingenomen is dat, ondanks de slechte economische situatie, op de
gemeentebegroting ruimte wordt vrij gemaakt voor nieuw beleid ten aanzien van werkgelegenheid waar
onder deeltijdarbeid, kinderdagverblijven en andere kinderopvang, drugsbeleid, bejaardenbeleid waar
onder alarmering en stimulering onderwijs in wijken met achterstandssituaties. Ook mogen wij een
strijdbare opstelling verwachten naar de rijksoverheid toe in verband met de onevenredige bezuinigingen
op de gemeenten. Op het gebied van de ruimtelijke ordening zullen de projectontwikkelaars aan strin
gente door de raad vastgestelde voorwaarden worden gebonden. Wij constateren dat met voldoening,
want het is sneu als er een slordige miljoen aan projectontwikkelaarshanden blijft kleven, zoals in de
St. Jacobsstraat is gebeurd. Verder lees ik dat bij stadsvernieuwing aan de voorkeur van de betrokken
bewoners grote waarde wordt gehecht en dat vaker een onderhoudsbeurt zal worden toegepast in plaats
van renovatie die de woonlasten onbehoorlijk doet stijgen. Er wordt een actief aanschrijvingsbeleid ge
voerd. Verder kunnen wij actieprogramma's verwachten voor verbetering van de eerste na-oorlogse
nieuwbouwwijken. Met alle instemming onderschrijven wij deze punten. Een visie wordt ontwikkeld
over kantorenbouw. D'66 is daar blij om, want pas een duidelijke vraag naar kantoorruimte rechtvaar
digt een reservering voor deze doeleinden van kostbare en schaarse grond, die zich ook bij uitstek leent
voor woningbouw. Ik denk dan met name aan het gebied Klanderij/Tulpenburg en het Lijempf-terrein
In verband met rentelasten wordt een terughoudend grondbeleid gevoerd.
Onder verkeer en vervoer staat wel dat verkeersluwe gebieden tot stand worden gebracht, maar ik
mis daarin het woord "woonerf". Juist daarin is onze gemeente niet bepaald overbedeeld. De mogelijk
heid tot invoering van de maximum 30 km per uur was bij het ter perse gaan van dit collegeprogram nog
niet bekend, maar nu dit inmiddels wel is gebeurd hoopt D'66 van harte dat het nieuwe college met de
ze nieuwe mogelijkheid ook iets wil doen. De knelpunten in de verkeersafwikkeling, zoals het Zuider
plein en het Stationskwartier, worden aangepakt. Waarom zijn juist deze beide punten alleen genoemd
en hoe zal dit worden aangepakt? Het blijft voor mij een zeer vage formulering. Het opzetten van een
woningcartotheek en de democratisering van woningcorporaties en het Gemeentelijk Woningbedrijf zijn
heuglijke zaken, evenals het feit dat meer plaats wordt ingeruimd voor het wonen van gezinnen in de
binnenstad. Ook de punten personeelsbeleid, vredesopvoeding en ontwikkelingssamenwerking in dit col
legeprogram worden door D'66 zeer positief gewaardeerd. Dat er ondanks de bezuinigingen op onder
wijsgebied toch bijzondere zorg wordt besteed aan anderstaligen, aan kinderen uit wijken in een ach
terstandssituatie en aan rol doorbrekend onderwijs heeft onze volle instemming. Er zijn veel goede voor
nemens om te komen tot herverdeling van arbeid. Wij mogen binnen een jaar een periodiek bij te stellen
beleidsnota tegemoet zien, waarin het gemeentelijk werkgelegenheidsbeleid wordt uiteengezet. Verder
heeft het collegeprogram uitgebreid aandacht geschonken aan milieu en energie. Het uitgangspunt
- voor ons democraten heel belangrijk - is dat ons economisch herstel niet ten koste van de zorg voor
ons milieu mag gaan. Onder Vrouwenemancipatie staat dat de gemeente een overleg start met andere
gemeenten over huisvesting en doorstroming van vrouwen uit het Blijf van mijn Lijf huis. Een erg posi
tieve zaak, evenals de extra aandacht die wordt gegeven bij het punt Culturele minderheden aan de po
sitie van de "tweede generatie" en aan de positie van de vrouwen. Zo veel mogelijk zullen peuter
speelzalen in staat worden gesteld één betaalde leidster in dienst te hebben. D'66 onderschrijft dit.
